25 jaar na de Piersonrellen

Op 23 februari bestormt het gezag met behulp van tweehonderd ME-busjes, een helikopter, drie Leopardtanks, twee bergingstanks, een pantserwagen en een legertje van 1950 man, vrijstaat 'De Eenhoorn'; de Piersonrellen zijn een feit, ook bekend onder de naam 'Zeigelhofaffaire', zo staat het sec in de Kronieken van Nijmegen van de historische stichting Noviomagus. Er vielen daarbij tientallen gewonden, aan beide zijden.

Pierson bracht veel teweeg en roept bij sommige betrokkenen nog steeds heftige emoties op, zo bleek uit de vele reacties die de redactie Nijmegen van De Gelderlander de afgelopen weken verzamelde. Onder de anonieme studenten van toen ook een vrouw die tegenwoordig het middelpunt is van een emotioneel net zo heftige discussie: Rita Verdonk, toen studente sociologie in Nijmegen, nu minister van vreemdelingenzaken.

De slag om de Piersonstraat bracht Nijmegen in de aandacht van de nationale en internationale media, zo staat vermeld in deel drie van het vorig jaar verschenen standaardwerk 'Nijmegen', over de geschiedenis van de stad. Krakerszender Radio Rataplan (genoemd naar de hond die stripheld Lucky Luke steeds voor de voeten liep maar ook refereerde aan het Amsterdamse krakersbolwerk Lucky Luyk) gooide volgens sommigen olie op het vuur. Tijdens de Piersonrellen werden live-verslagen van Radio Rataplan rechtstreeks uitgezonden op de nationale zender door de VPRO. Historische geluidsfragmenten van Rataplan zijn ook te beluisteren op deze site.

Op 23 februari 1981 ontplofte een al jaren hoogst explosieve situatie. Sinds 1975 werd er gesteggeld over de bouw van een parkeergarage in het centrum. De winkeliers smeekten de politiek al jaren om parkeergelegenheid in de buurt van hun slecht bereikbare zaken. Een ondergrondse onder Plein 44 of een bovengrondse, in de Piersonstraat om de hoek. Omdat bouwen op laatste locatie anderhalf miljoen gulden goedkoper was werd besloten tot gemeentelijke aankoop van de panden die ervoor tegen de vlakte zouden gaan. Eenmaal leeg werden de woningen echter snel betrokken door krakers want de studentenstad Nijmegen verkeerde in die jaren in een economische crisis en kende grote woningnood. Ondertussen liepen tal van beroepsprocedures tegen de gemeentelijke plannen. De Raad van State gaf de gemeente op 20 februari 1981 gelijk waarna aan beide zijden de stellingen werden betrokken.

De krakers verklaarden het volhoudende stadsbestuur zelfs de oorlog, wat de standpunten in het centrumrechtse college nog verder verhardde. Een spandoek uit die dagen zegt wat over de gevoelens onder de krakers: 'De andere kant discussieert niet over geweld. Zij gieten het in wetten en voeren het uit'. Traangaswolken en charges van de ME bepaalden die dag het straatbeeld in Nijmegen. Een helikopter ronkte dreigend boven het centrum. In de Bloemerstraat werd een vreedzame demonstratie van tweehonderd mensen keihard uiteen gejaagd. Een agent werd ontslagen omdat hij het optreden van zijn meerderen als 'fascistisch' betitelde. Voor de autoriteiten ging het om handhaving van orde en gezag in een stadscentrum waar chaos heerste.

Politieke carrières werden beschadigd en middenstanders die hun zaken soms weken hadden moeten sluiten gingen failliet. Geweldloze krakers liepen littekens op van rake klappen kregen. Relschoppers maakten dat ze wegkwamen.

Als gevolg van de rellen bloeide in Nijmegen een sterk geradicaliseerde kraakbeweging en zagen allerlei links-alternatieve bladen het levenslicht. Radicaal links (PSP, PPR en de CPN) won een deel van de gemeenteraadszetels die PVDA en CDA verloren.

Pijnlijke epiloog van het hele verhaal was dat de garage waar het allemaal om te doen was nooit werd gebouwd. Pas in 2001 werd een raadsbrede motie aangenomen om de parkeerproblemen op te lossen. Overigens komt er nu een garage onder Plein 44, maar alleen voor bewoners.

Zes jaar later zou Nijmegen nog eens het toneel zijn van krakersrellen. Na de ontruiming van het gekraakte kantorencomplex De Mariënburg kwam het tot gevechten tussen krakers en de ME.