"Het was vaak zwaar werk", zegt regio-archeoloog Paul Franzen. Samen met bodemkundige John Mulder heeft hij vanaf 2008 vele tientallen boringen verricht langs het Meertje en langs de Ubbergseweg nabij de grens van Nijmegen met Ubbergen. Het resultaat: bewijs dat hier een Romeinse haven is geweest.

Tot meer dan zeven meter gingen ze met hun boorapparatuur de bodem in. Het afgelopen jaar werd hun inzet meer dan beloond. Op ruim zes meter diepte troffen ze nabij het tankstation Total en net voorbij de Beekmansdalseweg – de steile toegangsweg naar de legerbasis van de Romeinen op de Hunnerberg en later het Kops Plateau – tufsteen aan over een lengte van wel veertien meter. Een Romeinse kademuur, een deel van een haven, denken ze. Maar waarom zou hier dan een haven gelegen hebben? De Waal ligt toch een heel eind verderop...

Tweeduizend jaar geleden zag de omgeving er totaal anders uit. De Waal was een wildere rivier, meanderde en de loop veranderde continu. Ooit botste de Waal tegen de stuwwal aan. Die botsingen zorgden er weer voor dat de rivier steeds wat opschoof, mede als gevolg van verzandingen.

Paul Franzen wist op basis van onderzoeken dat de Romeinen hun versterkingen het liefst langs rivieren bouwden. Dat deden ze bovendien vrijwel altijd op dezelfde manier. Via de rivier (in deze regio via Rijn, Waal en Maas) werd het Romeinse leger met platbodems voorzien van spullen.

Dus ging Franzen in andere steden kijken (Mainz, Bonn, Chester, Woerden, Alphen aan de Rijn) en herlas nog eens de studies hierover. Langzaam maar zeker durfde hij de hypothese te stellen dat de verplaatsing van de Romeinse versterkingen in Nijmegen alles te maken hebben met het opschuiven van de Waal naar zijn huidige loop.