Nijmegen kan echt zoveel mooier

Het zijn geen gefrustreerde zeurders.

Het Nijmeegse panel van deskundigen, kunstenaars en schrijvers die deze week in LUX hun lelijkste plek van de stad konden 'aanprijzen' is eigenlijk best trots op de stad. Architect Wim Kol begon er zijn verhaal zelfs mee. Nijmegen is een fijne stad om te wonen, luidde zijn eerste zin. Alsof hij zich een beetje schaamde om de rommelige hoeken te benoemen. Of je je prettig voelt in een stad wordt volgens Kol ook maar voor een beperkt deel bepaald door de ruimtelijke kwaliteit. Schrijver Leon Gommers vindt zelfs dat een stad recht heeft op lelijke plekken. Want een aangeharkte stad is ook niks.

Wethouder Paul Depla liet op zijn beurt weten dat hij best van herrie houdt in Nijmegen. De rommeligheid van een stadskermis vindt hij heerlijk. Herrie hoort bij stedelijkheid, meent Depla.

Hij durfde te erkennen dat het stadsbestuur zelden investeert in schoonheid. Bij grote stadsprojecten is alles erop gericht om binnen de begroting te blijven en als het even kan winst te boeken. Hij wees in dit verband op het Mariënburgproject en de ontwikkelingen rond Plein 1944. "Niemand durft bijvoorbeeld enkele miljoenen uit het minimafonds te halen om extra geld vrij te maken voor een nog mooier plein."

Overigens erkenden alle deelnemers aan het debat dat lelijkheid een subjectief begrip is. De zwarte researchkolos FiftyTwo Degrees op Winkelsteeg (NXP) is voor sommigen toparchitectuur. Anderen vinden dat de geknikte toren te dominant aanwezig is. Niemand kan er in de omgeving van de Goffert aan ontsnappen. En dat irriteert.

Veel kritiek werd tijdens de discussie in LUX geleverd op lelijkheid van veel horecabouwsels in het centrum. Voor landschapsarchitect Sonja Mihaljevic is het vooral op de Waalkade uit de hand gelopen. Bovendien doodt de Casinogevel hier elke vriendelijkheid.

"De oprukkende horeca vreet de omgeving aan", meent dichter Victor Vroomkoning. Het Joris Ivensplein is daar een spraakmakend voorbeeld van. "Er wordt voortdurend tegemoet gekomen aan de friet en broodjes consumerende Nijmegenaren."

De stad mag dan trots zijn op de vele terrassen 'maar op een regenachtige dag stralen al die terrassen een enorme zielloosheid uit', aldus Vroomkoning.

Hij irriteert zich ook mateloos aan de fontein op het Takenhofplein. "Alsof die last heeft van zijn prostaat. Zo'n klein straaltje..."

Maar de lelijkste plek van Nijmegen is volgens hem de Tweede Walstraat. De blinde muren, de geparkeerde auto's, de afvalbakken, de toegang naar Molenpoort. " Vreselijk", aldus Vroomkoning, die toch weer positief eindigde. Want hij vindt de bocht aan de kop van de Tweede Walstraat in potentie 'de mooiste straatbocht van Nijmegen'.

Ontwerpen Jac. Splinter hekelde vooral de verkeersbordenchaos in de stad. Depla gaf hem daarin volledig gelijk. Hij sprak zelfs over de 'bordenterreur'. Op de top vijf lijst van Splinter staan in ieder geval alle pleinen van Nijmegen. Mooie pleinen zijn er niet in de stad, vreest de ontwerper. Als de meest 'geslaagde' lelijke plek van Nijmegen betitelt hij het Stationsplein. Een gedrocht zoals lezers van De Gelderlander al eerder aangaven.

Voor planoloog Erwin van der Krabben is het industrieterrein Bijsterhuizen met de vele onooglijke blokkendozen dé 'no-go area' van de stad. Bijsterhuizen maakt deel uit van de Vierdaagseroute. "Met stip is het meest onaantrekkelijk deel van de wandeltocht."

Voor Paul Depla is de lelijkste plek de omgeving rond winkelcentrum Meijhorst. "Het hele centrum is naar binnen gericht. Hier voel je je als bezoekers allesbehalve welkom, terwijl er wel geweldige voorzieningen liggen: winkels, kerk, zwembad, wijkcentrum. Dit had het dorpsplein van Meijhorst kunnen zijn. Dit gebied is verkracht." Gelukkig voor Depla wordt er gewerkt aan een herinrichting en nieuwbouw. En daar mag hij zelf over mee beslissen. Al is dat geen garantie voor een echte verbetering. Volgens de deskundigen in LUX hebben juist veel recente nieuwbouwprojecten een dramatisch beeld opgeleverd.