Op het oorlogsmonument op Plein 1944 komen 160 namen

Het bekende beeld van de knielende militair op Plein 1944 krijgt een gezicht. Of beter gezegd: 160 gezichten. Tijdens de dodenherdenking op 4 mei wordt een erelijst onthuld met daarop de namen van alle militairen uit Nijmegen die gesneuveld zijn in de Tweede Wereldoorlog.

Er is nu een advieslijst van 160 namen. Dat zijn veel meer namen dan een jaar geleden de bedoeling was, toen de Nijmeegse gemeenteraad unaniem besloot om zo'n gedenkplaat te laten vervaardigen. Het afgelopen jaar is op de achtergrond een discussie ontstaan: wie hoort er thuis op de erelijst en wie niet? 

De Stichting Oorlogsdoden Nijmegen 1940-1945, die de advieslijst samenstelde, besloot echter om ruime criteria te nemen. De gesneuvelden moeten in ieder geval geboren zijn in Nijmegen of er gewoond hebben.

Maar dat betekent niet dat alleen Nijmeegse soldaten op de plaquette komen, die tijdens de oorlogshandelingen in mei 1940 zijn gevallen. ,,Wij hebben geadviseerd om bijvoorbeeld ook de slachtoffers van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) op te nemen", legt voorzitter Henk Termeer van de stichting uit.

Ook de militairen die in toenmalig Nederlands-Indië zijn gesneuveld krijgen vermelding. Velen van hen hadden een Nijmeegs adres omdat het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) gelegerd was in de Prins Hendrikkazerne. Er staan zo'n 70 gesneuvelde KNIL-ers op de nieuwe erelijst van de stichting Oorlogsdoden. Verder hebben ze er een drietal inwoners van Oosterhout en Lent aan toegevoegd, dat inmiddels Nijmeegs grondgebied is geworden. In de oorlog was dat uiteraard nog niet zo. Het idee om ook niet-Nijmeegse militairen die in de stad zijn gesneuveld te vermelden, heeft de gemeente laten varen.

Het beeld van Jac Maris heet officieel 'Monument voor de gesneuvelde Nederlandse militairen uit de Tweede Wereldoorlog', maar was altijd al een eerbetoon aan de Nijmeegse soldaten. Het werd gemaakt in opdracht van de Nederlandse Bond van Oud-Strijders en Dragers van het Mobilisatiekruis en op 5 mei 1951 overgedragen aan de gemeente Nijmegen. Het beeld was van zandsteen. Sinds 2014 staat er een bronzen replica, waarop in mei de gedenksteen wordt bevestigd.