'Prehistorisch potjeslatijn' opgedoken in Lent
NIJMEGEN - Het is een historisch raadsel: een potje met tekens uit een tijd dat men in Nederland helemaal niet kon schrijven. Waarschijnlijk is het een neptekst, net zoiets als potjeslatijn.
Delen per e-mail
Een piepklein potje maar de betekenis is groot. Gemaakt van regionale klei uit de buurt van Lent, ergens tussen 775 en 540 voor Christus. Bijzonder is dat er tekens op staan die op schrift lijken. Terwijl er in die periode zo ver noordelijk niet werd geschreven.
Wetenschappers hebben het voorwerp en de herkomst uitgebreid bestudeerd. Uit materiaalonderzoek is duidelijk geworden dat het in de omgeving van Nijmegen is gemaakt en dat de tekens bij het maken zijn gegraveerd en niet later.
Tot nu toe is in Europa in de periode tussen 800 en 500 voor Christus alleen schrift gevonden in het mediterrane gebied. De onderzoekers hebben de tekens uit Lent vergeleken met vroege schriftvormen uit die tijd. Er zijn overeenkomsten met Iberische tekens maar ook dat is het niet.
Pseudo-schrift
We vermoeden dat het een pseudo-schrift is. Iets wat op schrift lijkt maar het niet is.
,,Het lijkt erop dat iemand met beperkte kennis van schrift aan de slag is geweest'', zegt Peter van den Broeke, archeoloog van de gemeente Nijmegen. ,,We vermoeden dat het een pseudo-schrift is. Iets wat op schrift lijkt maar het niet is. Zoals eeuwen geleden apothekers om indruk te maken Latijnse teksten op hun kruidenpotten zetten die vaak niet klopten. Daar komt het woord 'potjeslatijn' vandaan. Dit zou prehistorisch potjeslatijn kunnen zijn.''
Als dat klopt, is het potje een buitengewone curiositeit. Daarnaast toont het gevonden voorwerp aan dat mensen uit deze regio in de ijzertijd behoorlijk ver reisden of contacten hadden over grote afstanden. Daardoor wisten ze in elk geval van het bestaan van schrift en het had kennelijk status.
Bijvangst
Het potje uit de ijzertijd is in 2011 toevallig gevonden tijdens de opgraving van een grafveld uit de vroege middeleeuwen in het Lentseveld. Het lag in een afvalkuil van een eenvoudig boerenhuishouden. Pas nadat de scherven waren gewassen, werd duidelijk dat dit een bijzonderheid is.
Vervolgens heeft het onderzoek lang geduurd. Met de C14 methode is de ouderdom vastgesteld, analyse van de klei wees uit dat het uit de regio kwam en ook is aangetoond dat de inscripties gelijk met het maken erin zijn gezet. ,,We weten zeker dat ze niet later zijn toegevoegd'', zegt Van den Broeke.
Het potje is slechts 3,2 centimeter hoog. Dit soort voorwerpen zijn bekend als grafgift en als een offer bij het bouwen van een boerderij. De archeoloog: ,,Men geloofde in die tijd in aardgeesten of huisgeesten. Vandaar het kleine formaat. Maar het kan ook een olielampje zijn, we hebben vetsporen gevonden.''
Het potje uit Lent is vanaf vrijdagmiddag te zien in het Nijmeegse stadhuis. Van 6 tot 17 oktober wordt het tentoongesteld in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis en daarna gaat het naar Museum Het Valkhof.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Succes voor Nijmeegse Partij voor de Dieren: cijfers over dierenmishandeling krijgen vaste plek
NIJMEGEN - Het jaaroverzicht met cijfers over de criminaliteit in de gemeente Nijmegen krijgt een nieuw hoofdstuk. Er wordt voortaan ook duidelijk gemaakt hoeveel gevallen van dierenmishandeling en dierenverwaarlozing er in de stad waren. Dat heeft de gemeenteraad deze week besloten op initiatief van de Partij voor Dieren. -
Teleurstelling voor Nijmeegse atleet Mike Foppen: nét geen finaleplek op EK
TORUN - Voor de Nijmeegse atleet Mike Foppen is de EK atletiek in Polen op een teleurstelling uitgedraaid. -
PREMIUM1
Een kat tussen een poster van GroenLinks en affiche van FVD: een garantie voor gemauw?
NIJMEGEN - Een opmerkelijk beeld achter het raam van een Nijmeegse woning maakt de tongen los op sociale media: een poster van GroenLinks hangt daar naast een exemplaar van Forum voor Democratie. ‘Wat is het verhaal achter deze foto?’, vragen mensen zich af. -
1
Justitie: verdachte van flatmoord op Mustapha (37) had mogelijk een psychose
ARNHEM - Waarom werd de 37-jarige Mustapha uit Nijmegen op een koude dinsdagmiddag in januari in een smoezelige flat doodgeschoten? Het is een vraag die mogelijk nooit een plausibel antwoord krijgt. De verdachte verkeerde wellicht in een psychose tijdens de moord. -
Man die enorme gasexplosie in Nijmegen veroorzaakte in hoger beroep tegen jarenlange celstraf: ‘Geen opzet’
NIJMEGEN - Ben S., veroorzaker van de enorme gasexplosie op 13 mei 2020 in het Nijmeegse stadsdeel Lindenholt, heeft hoger beroep aangetekend. De Arnhemse rechtbank veroordeelde hem in februari tot 5 jaar celstraf.
-
PREMIUM1
Slapeloze nachten, maar toch beginnen Floyd en Maarten een nieuwe horecazaak: ‘Rond juni zal het voorbij zijn’
NIJMEGEN - Dapper, dat jullie gewoon iets proberen, zeiden familie en vrienden. Maar midden in de coronacrisis een horecazaak beginnen leverde Floyd Schoenaker en Maarten Driessen ook andere reacties op: ‘Zijn jullie gek geworden?’ -
PREMIUM1
Wusala (25) werkte 90 uur per week en zat middenin verbouwing tweede huidpraktijk: ‘Het is een gekkenhuis’
WIJCHEN/ NIJMEGEN - De Wijchense Wusala Alibeyli is pas 25, maar maakt haar dromen als huidtherapeut nu al waar. Vorige week woensdag opende ze op Plein 1944 in Nijmegen haar tweede zaak en ze is nog niet uitgedroomd. ,,Ik weet niet of ik ooit ben waar ik wil zijn.’’ -
PREMIUM
Verwarrende tijden: meer leerlingen moeten loten bij minder leerlingenaanbod, hoe kan dat?
NIJMEGEN Loten op maar liefst vier scholen in de regio Nijmegen - Helicon, Mondial College, Citadel College, NSG Groenewoud - waardoor ruim tweehonderd leerlingen elders hun heil moeten zoeken. Het is dit jaar veel meer dan anders dringen geblazen voor aanstaande brugklassers.
In samenwerking met indebuurt Nijmegen
7 reacties
Rita Buist
Rita Buist
Nicole0341
H. Stadhouders
Niels