SP likt wonden: ‘Wij kunnen nóóit over Baudet heen’

In Brabant van 9 naar 5 zetels en in de Eerste Kamer verliest de SP zelfs een stoeltje meer (van 9 naar 4). Hoe heeft het zo ver kunnen komen? ,,De proteststem is dit keer niet naar ons gegaan, dat is duidelijk. Ik heb het vermoeden dat een groot deel van onze potentiële kiezers niet de gang naar de stembus heeft gemaakt”, is de eerste conclusie van fractieleider Lilian Marijnissen.  

De grote winnaars, Forum voor Democratie (anti-klimaat en immigratie) en GroenLinks (klimaat), hadden zo hun stokpaardjes. Het SP-verhaal bleek niet relevant genoeg. ,,Ons belangrijkste thema, de gezondheidszorg, is nooit een factor geworden in het debat”, erkent Henk van Gerven (64), Tweede Kamerlid uit Oss. ,,En als het om klimaat en immigratie gaat, zijn we te genuanceerd om de proteststemmers te bereiken. Dan kunnen wij nóóit over Thierry Baudet heen. Willen we ook niet trouwens. De nee-stem heeft gewonnen, daar is moeilijk tegen op te boksen.” Dat wees het verleden ook uit, stelt Van Gerven, doelend op Pim Fortuyn in 2002 en SPs’ eigen Jan Marijnissen in 2006.

De proteststemmers die de partij links hebben laten liggen. Het is een veelgehoord geluid in regionale SP-kringen. Zo ook bij Bas van der Voort (27, raadslid in Oss). ,,De vorige keer hadden we zó gepiekt, dat het ook wel heel moeilijk zou zijn om dat te evenaren. Maar natuurlijk doet het pijn. Ik ga er geen mooi verhaal van maken. Dit verlies is fors.” Een lichtpuntje voor Van der Voort is dat de SP in Oss, ondanks een flinke duikeling, de grootste partij is gebleven.

Tekst gaat verder onder foto

Waar de SP in het verleden groot werd als protestpartij, besturen ze nu steeds vaker mee. Bijvoorbeeld de afgelopen 8 jaar in het Brabantse provinciehuis. Heeft dat óók kiezers gekost? Partijprominent Jules Iding (71) denkt van wel. ,,Zijn we niet te veel een bestuurderspartij geworden?”, vraag het Brabantse SP-boegbeeld zich hardop af. De oud-gedeputeerde heeft wel een aanbeveling voor zijn partijgenoten (‘Ik ben nog steeds een trots lid hoor’): ,,Verzuip niet te veel in de papierwinkel van de gemeenteraad, dat regelt zichzelf vaak wel. Ga de straat op, zorg dat je daar zichtbaar bent.”

De landelijke SP-fractie kwam gisterochtend in Den Haag samen. Er werd volgens Van Gerven niet met deuren gesmeten. Teleurstelling: ja, berusting: nee. Zo vat hij de stemming samen. ,,We hadden het verlies ingecalculeerd, wat niet wil zeggen dat we dit niet gaan analyseren de komende weken. Maar ik verwacht geen grote koerswijziging. Er is intern veel waardering voor Lilian Marijnissen, ze staat niet ter discussie.”  

De vraag rijst of het zo consistente SP-geluid - pensioenen, woningnood en zorg - überhaupt nog een toekomst heeft. De partij zelf, Marijnissen voorop, denkt in ieder geval van wél. Iding: ,,Ik geloof er ook helemaal niet in dat het ineens anders moet. Onze partij, en waar we voor staan, doet er nog steeds toe.”