Iedereen weet tegenwoordig hoe verkleden als een Sjonnie of Anita werkt. © Amaury Miller

Lamlendig, aso, maar ook puur: ben jij stiekem een Sjonnie of Anita?

PatatgeneratieVolkse, ordinaire types werden in de jaren 90 massaal Sjonnies en Anita's genoemd. Anita haalde met die betekenis zelfs de Dikke Van Dale. Nu worden er speciale feesten georganiseerd. Benieuwd hoeveel procent Sjonnie/Anita jij in je hebt? Doe onderaan de test!

Jeroen Schmale & Sanne Riepema 27-07-17, 12:16 Laatste update: 27-07-17, 17:02

Je komt ons overal tegen In elke stad op alle wegen Wij zijn nooit alleen Altijd op weg naar nergens heen Wij verplaatsen ons meestal in groepen Langs iemand scheuren, snel een scheldwoord roepen Shaggies rollen dat lukt nog niet zo goed

We trippen wel, zoals iedereen dat doet.

Hij was 19, Marco Roelofs, toen hij bovenstaande tekst schreef. Hij studeerde in Tilburg, woonde in een volkswijk en zag daar, in zijn eigen woorden: 'Veel bewoners de hele dag buiten voor hun deur op een bierkrat zitten.'

Volkse types. Opgeschoren haren. Brommers. Kettingen. Trainingspakken. Hart minimaal op de tong en vaak nog een stukje daarvoor.

In de jaren 90 hadden deze mensen verzamelnamen. Sjonnie voor hem, Anita voor haar. Voor die tijd werden ze ook wel Flodders genoemd, later Tokkies en New Kids.

Noemde je aan het einde van vorige eeuw iemand Sjonnie of Anita - en dan nog het liefste in die combinatie - dan wist iedereen wie je bedoelde. Helemaal toen het nummer van Roelofs' rockband, de Heideroosjes, een succes werd.

Dit verhaal is onderdeel van onze generatieserie Dit zijn wij. Alle verhalen over de verschillende generaties zijn gebundeld in een boek. Inclusief nog niet vertoonde verhalen. Bestel nu

Het verhaal over Sjonnie en Anita gaat verder onder de tijdlijn

Hier, het refrein:

Wij zijn Sjonnie en Anita, samen op de Cita

Wij zijn Sjonnie en Anita, gokkasten, mayonaise met frites

Roelofs, nu: ,,Sjonnie & Anita was een sarcastische aanklacht tegen lamlendige types. De scooter waarop ze zich voortbewogen heb ik als metafoor genomen. De metafoor voor iemand-anders-het-werk-laten-doen.

,,Het grappige en tevens vreemde was dat veel Heideroosjes-supporters het lied opvatten als een aanklacht tegen de house en gabbercultuur die destijds populair was. Ook gabbers droegen trainingspakken en reden op scooters. De housecultuur stond destijds lijnrecht tegenover de alternatieve skaterswereld waartoe wij behoorden. Maar ik had niet per definitie gabbers voor ogen toen ik de tekst schreef.''

School is klote, 2Unlimited is cool

Iedere les dan verkutten wij de boel

Na school dan is het weer scheuren

Op naar de sportschool waar het moet gaan gebeuren

Ze stonden er niet goed op, Sjonnie en Anita. Zegt ook John Hijnen (40), schilder uit de Rotterdamse buurt Crooswijk en al sinds 1994 gelukkig samen met zijn Anita. Tot op de dag van vandaag geloven mensen het nauwelijks als hij en Anita zich voorstellen. ,,Heten jullie echt Sjonnie en Anita? Dat verzin je toch?"

O ja, dit was ook mooi. Medio jaren 90 kreeg hij een foldertje van zijn broer, voor een dancefeest in het Rotterdamse Groothandelsgebouw dat ze wel eens bezochten. ,,Een zogeheten MTC-party, die worden trouwens nog steeds gehouden. Onderaan die folder stond expliciet: niet voor Sjonnies en Anita's. Dat hebben we toen wel te horen gekregen, dat wij niet mee mochten.''

Dit zijn de echte John en Anita, maar ook weer niet. Ja, op een Sita heeft hij wel door Rotterdam gebromd, dat is waar. Maar geen Australian-trainingspak, opgeschoren haren, dat werk. Dat was voor andere Sjonnies en Anita's.

Anita kijkt met zaadvragende ogen
Hoe Sjonnie een halter heeft kromgebogen
De macho lacht, hij voelt zich een vent
Die zojuist zijn eigen domheid heeft getemd

Ruim twintig jaar na de hoogtijdagen van Sjonnie en Anita worden ze op de eerste avond van het jaar in Amsterdam nog altijd geëerd met een groot feest. Ooit vooral bedoeld voor mensen uit de hoofdstedelijke dancescene die een nacht eerder, met oud en nieuw, zelf moesten werken, maar inmiddels een succesfeest op zichzelf. Dit jaar trok het Sjonnie en Anita-feest 1.500 bezoekers naar het Depot Noord.

Trainingspak

,,Bezoekers lopen lekker in hun trainingspak, op hun Nike Air Max, komen soms met een Cita of Puch, dragen kettingen en de chickies tijgerprints'', legt organisator Daniel Sanchez uit. ,,We hebben plannen om ook in andere steden Sjonnie en Anita-feesten te organiseren, want iedereen snapt wat je bedoelt. Daarom is het ook zo'n heerlijk thema. Zulke types lopen overal rond; ik woonde jarenlang op de Wallen en zag ze daar dagelijks. Maar als ik in een Brabantse plaats kom, zie ik ook Sjonnies en Anita's.''

En let op, Sanchez wil niet negatief doen over hen. ,,Oké, er zitten aso's tussen. Maar je kunt ook zeggen: die mensen zijn echt zichzelf. Misschien wat simpeler, maar wel puur. En dat is heel wat waard in deze tijd waarin zo veel nep is.''

Een trainingspak en een gouden zegelring
En achterop zo'n lekker dom ding

In België heten Sjonnie en Anita Johnny en Marina. Sterker, in elk land krijgen Sjonnies en Anita's andere namen, maar wordt hetzelfde type mens bedoeld. Documentairemaakster Anita Star deed jaren onderzoek naar het imago van haar naam, waarmee vaak 'een ordinair type, uit een lagere sociale klasse wordt aangeduid'. In die klasse geven ouders hun dochters graag namen die eindigen op een a: Samantha, Priscilla, Anita. ,,En met name die laatste naam kreeg een plat imago.''

Waarom exact, dat weet Star nog steeds niet. Wel dat het waarschijnlijk in de corporale studentenwereld ontstaan is, om deze types Anita's te noemen, aan het begin van de jaren 90. In 1993 namen de samenstellers van de Dikke Van Dale Anita op in de woordenlijst, in de betekenis van 'ordinair meisje'. Dat doen ze pas als een woord in de volksmond al drie jaar zo'n betekenis heeft.

Toen Anita Star aan haar, nooit uitgebrachte, documentaire werkte, vroeg ze een rechtenstudent een typische Anita te omschrijven. Zijn antwoord: ,,Ze heeft een uitkering, twee honden en rookt shag.''

Nu vertelt ze: ,,Mensen vertelden de ergste dingen in de camera als de naam ter sprake kwam, alsof ze vergaten dat ik ook zo heet. Ze vonden mij geen echte Anita.''

Dat is ze wel, want deze Anita draagt haar voornaam vol trots. ,,Mijn moeder heet Anna, ze gaf mij de Italiaanse naam voor kleine Anna: Anita. Prachtig toch?''

Zij een kuif en hij een zonnebankkop
Door de binnenstad zonder helmpie op

Hoeveel procent Sjonnie/Anita ben jij? Doe de test!

(function(b,o,n,u,s){var a,t;a=b.createElement(u);a.async=1;a.src=s;t=b.getElementsByTagName(u)[0];t.parentNode.insertBefore(a,t);o[n]=o[n]||[]}) (document,window,'_qual_async','script','//wedstrijd.ad.nl/kit/qualp.2.min.js'); _qual_async.push(['createIframe', 'qualifio_insert_place_362390', 'wedstrijd.ad.nl', '20', '215B65A3-F4A9-F45B-5FD0-9FCE70BCDB84', '100%', '1200', '', '', '', 'max-width:694px;margin:0 auto;']);