In 2006 sloegen CDA en SP ook al de handen ineen voor een museum voor nationale geschiedenis, maar het kabinet zette in 2010 na veel gesteggel een streep door de nieuwbouw naast het Nationaal Openluchtmuseum in Arnhem. Bezuinigingen op het cultuurbudget als gevolg van de economische crisis werkten dat besluit destijds in de hand.

Volgens fractieleiders Pieter Heerma (CDA) en Lilian Marijnissen (SP) is het tien jaar na dato tijd om een nieuwe poging te wagen, temeer omdat Nederland er economisch nu beter voor staat. Een nationaal historisch museum is volgens de twee nog altijd broodnodig om ‘meer historisch besef’ te kweken en tegelijkertijd de ‘saamhorigheid binnen de samenleving’ te bevorderen.

Volgens het duo is de urgentie van een museum door toenemende polarisatie en de opkomst van identiteitspolitiek alleen maar toegenomen. Zij wijzen naar recente discussies over het slavernijverleden en de Gouden Eeuw en de neiging van deelnemers om in ‘schuttersputjes’ te gaan zitten.

Heerma: ,,De ene kant wil de geschiedenis helemaal uitgummen en vindt bijvoorbeeld dat de Coentunnel geen Coentunnel meer mag heten. Wie anders denkt, is een ‘racist’. De andere kant vindt iedereen die de schaduwkanten van het verleden benoemt juist een ‘landverrader’. Wie een genuanceerde positie inneemt, wordt door beide kanten aangevallen. Dat is een vorm van vruchteloze polarisatie die alleen maar verliezers kent. Een museum kan een rol spelen om gezamenlijkheid te zoeken.”

Tekst gaat verder onder de foto

Volgens Marijnissen kan een vaste tentoonstelling over de Nederlandse geschiedenis ervoor zorgen dat gebeurtenissen uit het verleden beter in hun context kunnen worden gezien. ,,Er zijn heel veel musea die een bijdrage leveren aan het historisch besef, maar één plek waar alles samenkomt, die heeft Nederland gewoon niet. Dat is best apart.”

De twee fractieleiders hebben geen uitgewerkt plan klaarliggen. Marijnissen: ,,Het gaat ons om het idee, daar begint het mee. Waar het museum moet komen en hoe we het gaan betalen, komt daarna.”