,,Er zijn heel wat weken geweest dat we flink in de Kamer bezig waren in plaats van het bestrijden van de crisis’’, stelt De Jonge terugblikkend. ,,De intensiteit is veel te hoog geweest. En dat zeg ik niet zozeer voor mezelf, maar voor alle mensen die hier werken.’’

De CDA-minister schetst in de Z-bijlage dat hij soms niet meer weet welke dag het is en zijn oriëntatie kwijt is. ,,Onderdeel van die uitputting is wel degelijk ook de omgeving waarin je je werk moet doen. Ik denk dat het zeker had geholpen, als het minder was geweest.’’

Maar liefst zesendertig debatten had De Jonge in de Tweede Kamer, samen met premier Rutte, minister van Justitie en Veiligheid Grapperhaus en minister Van Ark voor Medische Zorg. Er gaat iedere keer een uitgebreide brief aan vooraf en ,,de eindeloze stroom vragen die je moet beantwoorden. Dan ook nog het debat. ,,Dat is twee, soms drie dagen in zo’n week.’’

De Jonge schetst dat iedereen bij het RIVM, de ministeries, de GGD, de verpleeghuizen en delen van ziekenhuizen al een jaar in crisisstand staan. ,,Je kunt je tijd maar één keer benutten op zo’n dag. Soms kom je in een week boven de honderd uur uit. Ik denk dat we heel erg onderschatten hoe intens zo’n crisis is.’’

De Jonge kan met jaloezie kijken naar collega-ministers in omringende landen, die beduidend niet zo vaak op het matje worden geroepen als in Den Haag. ,,Ik denk dat het zeker had geholpen, als het minder was geweest. Het had geen afbreuk mogen doen aan de mate van verantwoording.’’

De Jonge zou graag zien dat de Tweede Kamer zichzelf vragen stelt. ,,Heeft het nou geholpen in de kwaliteit en de effectiviteit van de crisisbestrijding dat er zó intensief het debat is gevoerd met het kabinet. Daarvan kwamen als je eerlijk bent, best veel dezelfde thema’s en vragen steeds terug.’’

Lees hier hoe vier ministers overeind blijven in crisistijd.

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: