Eerste vaccindeal openbaar: landen draaien op voor schadevergoedingen

Uit het document, waarin delen van de tekst zoals bedragen zijn weggelakt, valt onder meer op te maken dat EU-landen straks mogelijk schadevergoedingen voor eventuele bijwerkingen van het vaccin gaan betalen, en dus niet de producent. Dat is geen verrassing, maar de contracten waren tot nu toe staatsgeheim.

CureVac heeft als eerste farmaceut toestemming gegeven voor gedeeltelijke openbaarmaking van de advance purchase agreement.  Verschillende politici pleitten daar al langer voor, omdat de geheimzinnigheid over de deals het wantrouwen van de bevolking in de snel ontwikkelde coronavaccins zou kunnen voeden.

In het contract met CureVac staat dat de farmaceut wel aansprakelijk is voor niet voorziene bijwerkingen van het vaccin, maar dat EU-landen die het vaccin hebben gekocht de schadevergoedingen op zich nemen die daaruit kunnen voortvloeien. 

Verwacht wordt dat EU-landen ook bij de andere vaccins schadevergoedingen van de farmaceuten overnemen. De bedrijven vinden dat een reële gang van zaken, omdat zij om de pandemie te bestrijden in recordtijd nieuwe vaccins proberen te ontwikkelen. Zo zei Ruud Dobber, de Nederlandse topman van AstraZeneca, vorig jaar juli dat zijn bedrijf ‘in deze unieke situatie simpelweg niet het risico op zich kan nemen van bijwerkingen van het vaccin over bijvoorbeeld vier jaar’. 

Dat geluid klinkt ook door in het contract met CureVac. Het overnemen van de schadevergoeding is billijk vanwege de ‘exceptionele omstandigheden van de Covid-19-pandemie en de noodzaak om nieuwe vaccins te ontwikkelen in een snelheid die nog nooit vertoond is’, valt te lezen.

Ellen 't Hoen, een Nederlandse juriste die internationaal actief is op het gebied van intellectueel eigendom in de farmaceutische wereld en onder meer wereldgezondheidsorganisatie WHO adviseert, toonde zich in gesprek met deze site kritisch over dit soort afspraken. ,,Het is niet zo dat dit noodlijdende bedrijven zijn, hè? Als een vaccin straks wordt goedgekeurd, gaan ze er ontzéttend veel geld aan verdienen, dat is de realiteit.”

Europa heeft 225 miljoen doses van het CureVac-vaccin besteld, met een optie voor nog eens 180 miljoen. Voor Nederland zijn dat er 8,75 miljoen plus mogelijk 7 miljoen extra. Het vaccin is nog in ontwikkeling, maar kan mogelijk in het tweede kwartaal van dit jaar worden goedgekeurd. Het vaccinonderzoek staat onder leiding van de Nederlands-Belgische Lidia Oostvogels. Ook in Nederland wordt het vaccin getest op vrijwilligers.

De prijs van het vaccin is in het contract met de Europese Commissie weggelakt. Maar volgens een tabel die in december per abuis online werd gezet door een Belgische staatssecretaris weten we dat Europa hoogstwaarschijnlijk 10 euro per doses betaalt aan de Duitse farmaceut.