Kamer eist opheldering over druk Boeing op onderzoek ramp Turkish Airlines

Ook willen Kamerleden op tafel krijgen of de huidige toestellen van hetzelfde type die nu nog rondvliegen, wel helemaal veilig zijn en niet dezelfde gebreken bevatten als destijds.

Turkish Airlines-vlucht 1951 stortte op 25 februari 2009 neer in de buurt van Schiphol. Hierbij kwamen negen inzittenden om het leven. Het officiële onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) wees inadequaat handelen van de piloten als hoofdoorzaak aan voor het ongeluk. Ook was de hoogtemeter defect en gaf de luchtverkeersleiding onvolledige instructies.

Nu zegt een Nederlandse hoogleraar Sidney Dekker, die onderzoek deed naar de ramp met het toestel, dat vliegtuigbouwer Boeing medeschuldig was aan het neerstorten van het toestel. Onder Amerikaanse druk zou die conclusie grotendeels uit het eindrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn verdwenen. 

Van Nieuwenhuizen meldde vanmiddag in de Tweede Kamer geen aanwijzingen dat de OVV zou zijn gezwicht voor druk van wie dan ook. ,,Bij een dermate serieus ongeval wordt ook serieus onderzoek gedaan, dat volgens internationale regels onafhankelijk moet zijn. Het is gebruikelijk dat dan wordt meegekeken door de vliegtuigbouwer. Maar dat moet expliciet in rapport staan. Ook het concept-rapport wordt met de bouwer gedeeld, maar niet de aanbevelingen en conclusies.” 

Een van de aanbevelingen in het OVV-rapport was dat de hoogtemeter in dit type toestel zou worden verbeterd. Het is allereerst de verantwoordelijkheid van de vliegtuigbouwer om aanbeveling van de OVV op te volgen, aldus Van Nieuwenhuizen. De luchtvaartwaakhonden in de VS en Europa moeten daarop toezien. Onze minister van Justitie en Veiligheid is weer verantwoordelijk voor het functioneren van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zelf. 

Volgens Van Nieuwenhuizen is er niks te zeggen over een verband tussen het ongeluk in 2009 en recente incidenten met een ander type toestel van Boeing, de 737 Max. ,,Daar kan ik niet over speculeren.” Ze is op verzoek van de Tweede Kamer wél bereid om na te vragen bij experts of er opnieuw moet worden gekeken naar de veiligheid van de Boeing 737-800 Next Generation, het type toestel dat in 2009 neerstortte.        

De minister benadrukt dat onderzoekers door geen enkele partij onder druk mogen worden gezet. Ze gaat zelf na of er na de ramp in 2009 toch druk op het toenmalige kabinet-Balkenende IV is uitgeoefend door de Amerikanen om Boeing er beter uit te laten komen. Regeringspartij D66 wil de OVV naar de Tweede Kamer halen voor tekst en uitleg.