Internationale studenten tijdens de introductieweek van de TU Eindhoven in 2017. © Hollandse Hoogte / Bart van Overbeeke Fotografie

‘Laat universiteiten grenzen stellen aan aantal studenten aan ver buitenland’

Universiteiten en hogescholen moeten grenzen kunnen stellen aan het aantal internationale studenten van buiten Europa. Een te grote toestroom uit het verre buitenland brengt de onderwijskwaliteit in gevaar en verdringt Nederlandse studenten. Dat zegt regeringspartij VVD.

Hanneke Keultjes 11-12-19, 06:00

Het is nu niet mogelijk om paal en perk te stellen aan studenten van buiten Europa. VVD-Kamerlid Dennis Wiersma vindt dat universiteiten dat wel moeten kunnen doen. Ook de rectoren van Nederlandse universiteiten pleiten voor ‘meer instrumenten om beter te kunnen sturen op een evenwichtige internationale en diverse instroom’.

Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs (D66) wil wel dat scholen in noodgevallen maatregelen kunnen nemen, maar wil hen geen vast maximum laten stellen aan het aantal buitenlandse studenten. Wel wil ze de instroom ontmoedigen door hoger collegegeld te vragen aan studenten buiten Europa en door hen Nederlandse les te laten volgen. Dat vindt Wiersma niet de juiste weg.

Voorrang

VVD-Kamerlid Dennis Wiersma wil dat universiteiten en hogescholen zelf mogen beslissen hoeveel studenten van buiten Europa ze toelaten. © ANP/Bart Maat

Het VVD-Kamerlid wil ook dat het mogelijk wordt om te selecteren op welke studenten scholen binnenhalen. Uit onderzoek blijkt dat veel studenten na hun studie in Nederland blijven. Wiersma vindt dat er bijvoorbeeld voorrang gegeven moet worden aan internationale studenten die technische studies gaan doen. ,,Nu zijn er veel studenten die psychologie studeren. Die hebben we niet nodig.”

Nederland is een aantrekkelijk studieland voor buitenlandse studenten. Dat heeft voordelen maar ook nadelen, stelt Wiersma. ,,De kwaliteit holt achteruit. Collegezalen zitten vol, sommige opleidingen moeten een numerus fixus instellen en Nederlandse studenten worden verdrongen.”

Engels

Dat merkt ook de TU Delft. De universiteit geeft vier van de zestien opleidingen in het Engels. Toen de studie computer science en engineering nog in het Nederlands werd gegeven, meldden zich in 2016 260 studenten aan. Toen de opleiding een jaar later overstapte naar Engels – op verzoek van de Nederlandse studenten – steeg dat naar 400 studenten.

Tim van der Hagen, bestuursvoorzitter en rector van de TU Delft. © Fred Leeflang

Toen was er nog wel een Nederlandse taaleis. Toen die vorig jaar werd losgelaten, kwamen er tot grote schrik van de TU Delft meer dan 1000 aanmeldingen. Daarop sloot de universiteit de aanmeldingen van buiten Europa – wat wettelijk niet mag, maar wel werd toegestaan. Nu geldt voor de studie een numerus fixus van 500 studenten. Die hebben zich nu al aangemeld – allemaal van buiten Europa.

Bestuursvoorzitter en rector van de TU Delft, Tim van der Hagen, pleit daarom voor een maximum aan studenten van buiten Europa. ,,Wij zouden gebaat zijn bij zo’n cap. De aanmeldingen uit het buitenland zijn vaak onvoorspelbaar; het overkomt ons.” Volgens Van der Hagen kan zijn universiteit dat niet aan maar ook de stad Delft niet. ,,Het piept en kraakt nu echt.”

Vrij verkeer

Aan studenten uit landen binnen de Europese Economische Ruimte (alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) kunnen geen grenzen worden gesteld. Europese afspraken schrijven immers voor dat er vrij verkeer van personen is. Dat kost ons land veel geld: het collegegeld is hetzelfde, maar het overige bedrag, gemiddeld 7400 euro, betaalt de overheid – net als voor Nederlandse studenten.

VVD’er Wiersma noemt dat ‘geen faire deal’. ,,We zijn netto-opleider in Europa, dus het kost ons veel meer dan het ons oplevert.” Hij wil dat Van Engelshoven in Brussel het gesprek aangaat om de kosten te verrekenen met andere landen. Ook de Sociaal Economische Raad (SER) adviseerde het kabinet vorige maand dat er een Europees fonds moet komen om Nederland voor de hoge instroom van studenten uit EU-landen.