Als VVD, D66, CDA en CU morgen niet voor middernacht een regeerakkoord sluiten (en nee, dat zal inderdaad niet lukken) verbreken ze vrijdag met 226 dagen het vorige formatierecord. Dat stond ook op hun naam. In 2017 presenteerden deze partijen 225 dagen na de verkiezingen een pakket afspraken, maar dat halen de vier nu niet. Er komen nu zeker dagen en waarschijnlijk weken bij. 

Het is een tikje gênant, erkenden partijleiders vanochtend voor de microfoons bij landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Na weken intensief voorwerk van vooral de secondanten hopen de teams van partijleiders Rutte (VVD), Kaag (D66), Hoekstra (CDA) en Segers (CU) ver weg van het Binnenhof deze dagen toch echt knopen ‘door te hakken’. De onderhandelaars, hun secondanten en informateurs Remkes en Koolmees overnachten in het landhuis. 

,,Ook internationaal zie je dat onderhandelingen op andere plekken een doorbraak beleven”, zei D66-leider Sigrid Kaag. Informateur Koolmees benadrukt dat de afgelopen week allerlei inhoudelijke thema's - stikstof, wonen, natuur, veiligheid, onderwijs en de arbeidsmarkt - behandeld zijn, zodat er nu een klap op gegeven kan worden: ,,We hebben nu echt goed zicht op wat iedereen wil en waar verschillen zitten, we kunnen meters maken.” Maar de financiële spelregels zouden nog niet vastliggen, is te horen in de Haagse wandelgangen. Dus in hoeverre er definitieve deals gesloten kunnen worden is onduidelijk. 

Vast staat dat betrokkenen het formatierecord gaan verbreken, en dat zal binnen de oude villa ‘niet gevierd worden’, zei Koolmees. ,,Dat is natuurlijk niet goed”, zei ook Rutte. ,,Dus we moeten snel aan de slag.” 

Maar door schade en schande wijs geworden, waarschuwde de demissionair premier ook: garanties voor een doorbraak of een een snel akkoord zijn er niet. ,,Het is niet dat we morgen klaar zijn, maar ik hoop belangrijke stappen te zetten.” 

_{Tekst gaat verder onder de video:}

De onthulling over een CDA-plan voor een lastercampagne versus VVD-leider Rutte zal de verhoudingen geen goed doen. In een gister verschenen boek onthullen twee politieke verslaggevers dat Hoekstra's partij een ondergrondse campagne overwoog tegen Rutte, vol narigheid over ‘tien jaar VVD’ en zonder CDA-stempel. 

Maar Hoekstra herhaalde vanochtend bij aanvang van de formatiebesprekingen dat hij, Knops en Heerma ‘er niet van wisten’: ,,Dit past ook niet bij het CDA, er is ook niet toe besloten door het campagneteam. Het is niet met Knops, Heerma of mij besproken.” Hoekstra verwijt de auteurs dat ze geen ‘wederhoor’ gehaald hebben voor publicatie.

Rutte wilde er vanochtend geen woorden aan vuil maken. ,,Ik ben nu echt met de formatie bezig.”

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: