Een bonte stoet instanties en burgers krijgt een uitnodiging om mee te praten over de formatie. De top van het Centraal Planbureau, De Nederlandse Bank en de Belastingdienst komen langs, maar ook gedupeerden van de toeslagenaffaire en de Groningse gaswinning. ,,We hebben de bewuste keuze gemaakt om werk te maken van een nieuwe bestuurscultuur’’, zegt informateur Koolmees. Daar hoort volgens hem bij dat er allerlei gesprekken worden gevoerd. ,,Het is niet de bedoeling dat iedereen die een eerste ronde is langs geweest weer opnieuw langskomt’’, benadrukt Remkes wel. ,,We zijn hier heel selectief in.’’

Inmiddels zijn alle politieke onderwerpen al besproken in de formatie, stelt Koolmees. ,,Alle belangrijke onderwerpen zijn voor een eerste keer aan bod gekomen: stikstof, veiligheid, klimaat, bestaanszekerheid en wonen. We gaan een volgende fase in, die in het teken staat van verdiepen. Daarin worden politieke keuzes gemaakt die de grondslag gaan vormen voor het coalitieakkoord.’’ Die gesprekken worden niet alléén in Den Haag gevoerd: de leiders van VVD, D66, CDA en ChristenUnie wijken opnieuw uit naar landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Ook gaan ze overleggen in het provinciehuis van Groningen.

Remkes herhaalt dat deze formatie ‘een kwestie van pionieren en experimenteren’ is. De onderhandelende partijen willen eerst met een coalitieakkoord komen, ‘waarin de focus komt te liggen op het wat en het waarom’. ,,Vervolgens wordt een regeerprogramma opgesteld waarin de nadruk ligt op het hóé’’, zegt Remkes. Dat programma wordt geschreven door de nieuwe ministers, die eerst worden beëdigd door de koning. Die nieuwe ministers krijgen daarvoor een paar weken de tijd. Pas daarna gaat de Tweede Kamer in debat over de plannen van het nieuwe kabinet, zo is de planning.

Opvallend is dat Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (ex-CDA) wordt uitgenodigd voor een gesprek over de formatie. ,,Er kon nog niet eerder door de informateur met hem worden gesproken’’, aldus Koolmees over het ziekteverlof van Omtzigt. En terwijl andere kleine partijen uit de Kamer de laatste tijd wél bij de informateur zijn langs geweest, was Omtzigt niet welkom. Hij uitte daarover zijn onvrede in de Kamer. Nu mag Omtzigt alsnog aanschuiven.