RTL Nieuws sprak met bronnen die de notulen van de ministerraad hebben ingezien. Daaruit zou blijken dat in het kabinet meerdere keren werd geklaagd over kritische Kamerleden, zoals CDA’er Pieter Omtzigt, die zich hadden vastgebeten in de toeslagenaffaire. Ministers vonden dat Kamerleden de affaire te veel aan het oppoken waren.

De bronnen die RTL sprak citeren onder andere CDA-minister Wopke Hoekstra (Financiën) die het in een vergadering van 15 november 2019 had over zijn partijgenoot Omtzigt. Hij zou hebben gezegd: ,,We hebben geprobeerd de heer Omtzigt te sensibiliseren, maar dat is niet gelukt.’’

Daarnaast zou er in de ministerraad zijn afgesproken om de Tweede Kamer niet alle informatie te geven die was gevraagd. Op dat moment werd duidelijk dat de toeslagenaffaire veel omvangrijker was dan lang was voorgespiegeld. De positie van toenmalig D66-staatssecretaris Menno Snel (verantwoordelijk voor de Belastingdienst) stond onder druk.

De Tweede Kamer wil liefst morgen nog een debat over de kwestie, maar dat zit er niet in. Het kabinet moet eerst een brief sturen met tekst en uitleg over de kwestie. Dat gebeurt uiterlijk maandag, meldt demissionair premier Mark Rutte aan de Tweede Kamer.

Volgens Rutte is er ‘niets vreemds of onoorbaars gebeurd’, zo zegt hij woensdagavond laat in een reactie. ,,De Kamer heeft naar aanleiding van het RTL-bericht een aantal vragen gesteld. Wij gaan als kabinet die vragen zorgvuldig beantwoorden. Dat gaan we heel precies doen.’’ Verder wil hij er niet veel over kwijt, behalve dat ‘bij het opstellen van het feitenrelaas in het kabinet niets vreemds of onoorbaars is gebeurd.’

Een deel van de oppositie eist dat de bewuste notulen openbaar worden gemaakt. Daarvoor is vooralsnog geen meerderheid. Notulen van de ministerraad blijven 25 jaar geheim. Wel hebben Kamerleden die vorig jaar onderzoek deden naar de toeslagenaffaire inzicht gehad in de notulen.

Hoekstra zelf zegt desgevraagd zich ‘niet te herkennen’ in het verhaal dat RTL brengt. D66-leider Sigrid Kaag (en tevens demissionair minister van Buitenlandse Handel) zegt niet te weten of ze wel bij de bewuste vergadering van de ministerraad was. ,,Ik weet niet of ik in Nederland was of in Niger.’’ 

Bekijk hieronder fragmenten uit het gesprek met Kaag.

Volgens SP-leider Lilian Marijnissen staat al vast dat ‘Rutte weer heeft gelogen'. ,,Hij heeft zelf expliciet in de Tweede kamer gezegd bezwaar te maken tegen de suggestie alsof het kabinet willens en wetens informatie had achtergehouden. Dat blijkt een zoveelste leugen. Want dat is wél gebeurd.’’ Marijnissen eist nu dat andere partijen net als de SP uitsluiten nog in een nieuw kabinet met de VVD-leider te gaan zitten.

Bekijk hieronder fragmenten uit het gesprek met Marijnissen.

PVV-leider Geert Wilders pleit opnieuw voor nieuwe verkiezingen. ,,Als ook maar helft hiervan waar is, is dit het einde van heel veel politici, waaronder meneer Rutte. Als dit waar is, moeten we opnieuw beginnen. Meerdere politici hebben bewust ingestemd met het achterhouden van informatie voor de Kamer. We kunnen op deze manier niet doorgaan.’’

Bekijk hieronder fragmenten uit het gesprek met Wilders.

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer noemt het RTL-bericht ‘ontluisterend’. ,,Eerst zagen we de tranen van de premier in de toeslagenaffaire en vervolgens is geprobeerd volksvertegenwoordigers onder de duim te houden.’’ Denk-leider Farid Azarkan verwijt het demissionaire kabinet dat de slachtoffers van de toeslagenaffaire nog langer op een oplossing hebben moeten wachten dan nodig doordat informatie is achtergehouden.

Het kabinet trad begin dit jaar af over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders bleken jarenlang ten onrechte door de Belastingdienst te zijn opgejaagd voor fraude met kinderopvangtoeslag. De affaire gooit nu ook een schaduw over de formatie van het nieuwe kabinet. Veel partijen hadden al hun vertrouwen in VVD-leider Rutte opgezegd omdat hij tijdens de formatiegesprekken had gesproken over Omtzigt terwijl hij dat eerst had ontkend.

Woensdagavond laat wilde Rutte weinig kwijt over het verdere verloop van de formatie. Na zijn gesprek bij informateur Tjeenk Willink - dat anderhalf uur duurde -  gaf hij aan dat hij ‘de afgelopen weken veel heeft gereflecteerd’. Rutte wil ‘zijn rol’ gaan bespreken met collega’s. Op de vraag of hij nog optimistisch is over de vorming van een nieuw kabinet, reageerde Rutte: ,,Er komt altijd een nieuw kabinet, ooit.’’

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: