Rutte over stikstofcrisis: ‘Ik kan boeren niet gerust stellen’

Rutte zei vandaag dat het kabinet het advies van Remkes serieus gaat bekijken en snel met maatregelen wil komen. Mogelijk al eind volgende week. ,,Daarbij zal het kabinet geen taboes schuwen’’, zei Rutte, die verder niet vooruit wilde lopen op welke maatregelen het kabinet dan overweegt.

Er is haast geboden omdat er na een rechterlijke uitspraak zo’n 18.000 projecten in het hele land stilliggen, waaronder woningbouwprojecten. Bij die projecten komt er volgens de rechter te veel stikstof vrij, wat de natuur aantast. Door stikstofverbindingen als ammoniak verzuurt de bodem. Ook wordt natuur overwoekerd door grassen en brandnetels en verdwijnen andere plantensoorten en insecten. Die projecten kunnen pas weer worden opgestart als elders minder stikstof wordt uitgestoten.

Volgens Remkes kunnen op korte termijn niet alle problemen worden opgelost, maar kan er wel een snel begin worden gemaakt door de maximumsnelheid op snelwegen te verlagen en door het mes te zetten in de veeteelt. Vervuilende landbouwbedrijven in de buurt van natuurgebieden zouden dan door de overheid moeten worden opgekocht.

Komende dinsdag trekken boeren naar Den Haag om te protesteren. Zij vinden dat ze ten onrechte als boeman worden aangemerkt in de stikstofcrisis. Rutte zegt die onrust te begrijpen: ,,Boeren spelen een belangrijke rol in ons land. De landbouw vormt 10 procent van onze economie en boeren spelen een cruciale rol in onze voedselvoorziening en bij het landschapsbeheer. Veel boeren hebben al een moeilijke tijd achter de rug.’’

Volgens Rutte zal het kabinet met ‘lange tanden’ met het advies van de commissie-Remkes aan de slag gaan. ,,Niemand wilde dit. We hadden als politiek een wet bedacht om het stikstofprobleem op te lossen, maar daar heeft de rechter een streep door gezet.’’

De commissie-Remkes komt later dit jaar met nog een rapport, waarin ook wordt gekeken naar de industrie en de luchtvaart. Daar ingrijpen kost echter meer tijd. Rutte: ,,Dit is niet zomaar even geregeld. We moeten ook voorkomen dat we doorslaan en met z’n allen in een zwart-wit foto gaan wonen. Maar iedereen wil een schoon land. Nu worden de duinen overwoekerd. Dat wil niemand.’’

Nederland heeft een stikstofprobleem. Maar wat is stikstof eigenlijk? En waarom is het een probleem? De Universiteit van Nederland vroeg het prof. dr. ing. Jan Willem Erisman (Vrije Universiteit):