Rutte repareert valse start slavernijexcuses op Catshuis, snapt de impact na ‘persoonlijke reis’

,,Ik ben positiever gestemd na deze bijeenkomst’’, zegt Dagmar Oudshoorn, voorzitter van het adviescollege dialooggroep slavernijverleden. ,,Het is belangrijk te hebben gevoeld dat de intentie goed is waarmee door alle aanwezige bewindslieden is gesproken. Ze zijn bereid te luisteren en te leren.”

Het gesprek duurde veel langer dan gepland. Ook Joyce Sylvester, voorzitter van de staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme, was zeer te spreken. ,,Het was een respectvolle bijeenkomst waarin goed naar elkaar is geluisterd. Er zijn bruggen gelegd, we gaan verder praten en bouwen met elkaar. De dialoog is gestart, een historisch moment.”

De Catshuis-sessie kende een zware kabinetsdelegatie met premier, ministers en staatssecretarissen die in gesprek gingen met mensen uit Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Suriname en Nederland die vanuit diverse posities betrokken zijn bij het debat over de nasleep van de slavernij.

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij, en abonneer je via Spotify of Apple:

,,Het team bewindslieden straalde uit: we willen iets doen", zegt Linda Nooitmeer van Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee). ,,We hebben gesproken dat de excuses waardig moeten zijn, de juiste lading moeten hebben. Dat bereik je als je met elkaar in gesprek gaat, dan voelen de excuses oprecht.’’

In het herdenkingsjaar 2023 wordt er gewerkt aan een zogeheten Herstelplan. Nooitmeer: ,,Daar hangt een prijskaartje aan. Door de gemeenschappen van nazaten te betrekken in het proces tot herstel wordt duidelijk wat er nodig is.’’

In zijn openingswoord vertelde Rutte volgens de aanwezigen dat hij ‘een persoonlijke reis’ heeft gemaakt wat betreft het zich realiseren dat de slavernij vandaag de dag nog steeds impact heeft en hoe groot die impact is. Hij verwees daarbij bijvoorbeeld naar een Kamerdebat met Sylvana Simons, wier familie heeft geleden onder de slavernij. Eerder dit jaar zei Rutte nog dat hij geen emotie voelde bij het aanbieden van excuses voor de slavernij, omdat het zo lang geleden is.

,,Het is een leerproces,’’ zegt een van de aanwezigen, ,,Er is veel ruimte en tijd gemaakt voor ons.’’ De bijeenkomst was zeer beladen, omdat er van alles fout ging in aanloop naar dit gevoelige proces. Zo was 8 december ongelukkig als datum voor de Catshuis-bijeenkomst, omdat op die dag de Decembermoorden in Suriname zijn gepleegd. Rutte verklaarde dat 19 december een ‘willekeurige datum’ is, waar het kabinet aan vasthoudt.

Rutte en alle andere bewindslieden putten zich in het Catshuis uit om zich te distantiëren van het lekken van informatie. Na afloop zei Rutte: ,,Het is ontzettend ergerlijk dat er delen lekten van plannen. Dan moet iedereen reageren op snippers informatie.”

Het lekken had voor veel emoties en verwarring gezorgd. Zoals dat acht andere bewindslieden in de huidige en voormalige koninkrijksdelen ook excuses zouden aanbieden. Dat klopt niet. Als Rutte zich op 19 december excuseert, zijn zeven andere bewindslieden voor de gemeenschap ter plekke aanspreekbaar op de Caribische eilanden en Suriname.

Aanwezigen drongen aan om op 1 juli 2023 excuses te maken, omdat het dan exact 160 jaar geleden is dat de slavernij officieel werd afgeschaft.

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: