Sluiting afdelingen kinderhartchirurgie is riskant, waarschuwt zorgwaakhond: ‘Eerst een beter plan’

,,Sluiting van de afdeling kan leiden tot sluiting van de kinder-intensivecareafdeling en is een risico voor de regionale beschikbaarheid van de acute zorg”, meldt de toezichthouder. Zo zou het Leidse LUMC de academische status kunnen verliezen als de afdeling kinderhartchirurgie daar sluit, in Groningen komt de toegankelijkheid van de acute zorg mogelijk in gevaar als het specialisme verdwijnt.

Daarom is een beter plan nodig, oordeelt de NZa. De discussie over clustering van de kinderhartchirurgie sleept al tijden. Na bijna dertig jaar steggelen wees het vorige kabinet Utrecht en Rotterdam aan voor de specialistische hartzorg voor kinderen, Leiden en Groningen zouden die tak dan verliezen. Maar daarna ontstond een felle strijd, met insinuaties en moddergooien over en weer.

Minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers (D66) bevroor het centralisatieplan en beloofde eerst extra onderzoek: de NZa-analyse vormt een belangrijke bouwsteen voor het nieuwe besluit. Begin 2023 neemt hij een besluit over het openblijven of sluiten van de verschillende afdelingen voor kinderhartchirurgie.

Hij schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat hij deze maand in gesprek gaat met patiënten, de zorg en allerlei andere betrokkenen en dan begin volgend jaar een definitief besluit neemt. Hij merkt daarbij ook op dat er sinds 1993 nog veel meer rapporten met adviezen over dit onderwerp zijn verschenen. Het is ‘een discussie die al zo’n drie decennia loopt’, aldus de minister.

_{Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij}

De zorgautoriteit vindt ook dat de hartchirurgie voor kinderen geconcentreerd moet worden, maar waarschuwt voor ‘onomkeerbare en grote gevolgen’ als personeel verhuist, afdelingen dichtgaan en andere takken van zorg in gevaar komen.

De toezichthouder vindt daarom dat de universitair medische centra (umc’s) eerst zelf de kans moeten krijgen een nieuw plan te maken over betere verdeling van de specialismen en afdelingen, zodat volgend jaar een weloverwogen centralisatieplan klaar kan zijn.

Als dat niet lukt, moet Kuipers het besluit alsnog forceren, vindt de NZa. Want centralisering is nodig om de kwaliteit op peil te houden. In Nederland werken slechts twaalf kinderhartchirurgen. Zij doen extreem gespecialiseerd werk, met jaarlijks in totaal ongeveer 170 hartoperaties bij jonge baby’s met aangeboren hartafwijkingen. Nu al lukt het amper om de werkroosters rond te krijgen, ook gaan enkele chirurgen met pensioen de komende jaren.

De universitair medische centra die volgens het kabinet zouden moeten stoppen met operaties aan de harten van kinderen zijn blij met de analyse die de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) van die plannen maakte. Het UMC Groningen (UMCG) laat weten ‘graag bereid’ te zijn ‘om met alle collega’s van de andere centra te onderzoeken hoe we de kinderhartzorg in gezamenlijkheid duurzaam kunnen organiseren’.

Daarnaast zullen zorgverleners niet verhuizen naar de Randstad als hun werk uit het noorden zou verdwijnen, zo zegt ook het UMCG. ,,Het zou verlies zijn van ervaren en bevlogen zorgprofessionals en daardoor waardevolle kinder-ic-capaciteit voor heel Nederland.”

Het Centrum Aangeboren Hartafwijkingen Amsterdam-Leiden (CAHAL) stelt eveneens dat door uitvoering te geven aan het NZa-advies ‘wordt voorkomen dat zorgvuldig opgebouwde (wetenschappelijke) kennis, capaciteit en een breed en internationaal gerenommeerd zorgaanbod in het belang van kwetsbare patiënten verloren gaat’. De samenwerking tussen de ziekenhuizen in Amsterdam en Leiden is volgens het CAHAL al een voorbeeld van ‘concentratie van zorg in het belang van kwetsbare patiënten’.

Kijk onze nieuwsvideo's in onderstaande playlist: