Stikstof legt nu al bom onder formatie: mogelijk minder vee, langzamer rijden én stikstoftaks
De formatie van een nieuw kabinet dreigt nu al extra ingewikkeld te worden door de stikstofcrisis. In twee rapporten stellen topambtenaren dat er meer impopulaire maatregelen nodig zullen zijn om het stikstofprobleem de baas te worden.
Delen per e-mail
De ambtenaren schetsen een somber beeld over de stikstofcrisis. In twee zojuist verschenen rapporten - Stikstofruimte voor de toekomst en Normeren en beprijzen van stikstofemissies - schrijven zij dat het nieuwe kabinet verregaande keuzes moet maken om de stikstofuitstoot in Nederland fors omlaag te krijgen.
Op verzoek van het huidige kabinet hebben ambtenaren onderzocht wat op de lange termijn nodig is om het stikstofprobleem aan te pakken. Er hangt nu een ‘stikstofdeken’ boven Nederland, die de natuur aantast. Natuurregels verplichten de overheid om daar iets aan te doen.
‘Krimp veestapel onvermijdelijk’
Stikstof gaat voor grote hoofdbrekens in de formatie zorgen
Volgens de ambtenaren moet worden ingegrepen in de melkveehouderij, omdat die sector verantwoordelijk is voor het hoogste aandeel stikstof in de natuur. ‘Krimp van de veestapel lijkt onvermijdelijk, en zou op veel andere vlakken ook een verlichting van de opgaven kunnen betekenen’, schrijven de ambtenaren.
In de huidige stikstofwet van het kabinet - die begin deze maand is aangenomen door de Eerste Kamer - staat dat Nederland in 2035 de helft minder stikstof uitstoot. Daarvoor wordt veel extra geld uitgetrokken. De ambtenaren beschrijven in hun rapporten scenario’s om al vijf jaar eerder, in 2030, de helft of zelfs 70 procent minder stikstof uit te stoten.
Aparte landbouwgebieden
Om dat voor elkaar te krijgen, zou er een stikstofbelasting kunnen komen voor bedrijven. Wie meer stikstof uitstoot, moet dan meer belasting betalen. Ook opperen de ambtenaren dat er aparte gebieden voor landbouw kunnen komen, zoals Noord-Groningen, Noord-Beveland en delen van de Flevopolder.
De veestapel is in vergelijking met andere Europese landen groot, stellen de ambtenaren. Per vierkante kilometer telt Nederland 92 koeien, 295 varkens en 2450 kippen. In Duitsland gaat het om 35 koeien, 77 varkens en 272 kippen per vierkante kilometer.
Snelheid omlaag
Dit heeft grote economische gevolgen voor veel bedrijven en het platteland
Niet alleen de veeteelt moet volgens de ambtenaren worden hervormd. Ook in het verkeer is stikstofwinst te behalen: zo kan de maximumsnelheid op de snelweg ’s avonds en ’s nachts omlaag naar 100 kilometer per uur. Sinds een jaar geldt die snelheidsverlaging al overdag, maar het was de wens van regeringspartij VVD om in de avonduren wél harder te mogen rijden. Een vorm van rekeningrijden zou nog meer stikstofbesparing kunnen opleveren.
Daarmee wordt meteen de politieke gevoeligheid van de voorgestelde maatregelen duidelijk. Het huidige demissionaire kabinet - met VVD, CDA, D66 en ChristenUnie - heeft jaren geworsteld met het stikstofdossier. VVD en CDA willen geen krimp van de veestapel, terwijl D66 juist de helft minder dieren wil. Nu D66 een grote verkiezingswinst heeft geboekt, zal die partij strengere stikstofregels eisen. ,,Stikstof gaat voor grote hoofdbrekens in de formatie zorgen’’, zegt een kabinetsbron.
Boerenorganisatie LTO reageert onthutst op de ambtelijke adviezen. ,,Dit heeft grote economische gevolgen voor veel bedrijven en het platteland’’, meldt een woordvoerder. Demissionair minister Carola Schouten (Landbouw) laat weten dat de stikstofopgave ‘een groot vraagstuk blijft, voor nu en in de toekomst’. ,,Het is echt aan het volgende kabinet om te besluiten over vervolgstappen’’, aldus haar woordvoerder.
Bekijk hier al onze video’s over de politiek:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Dit moet je doen als je een dier aanrijdt
Naarmate de wildpopulatie groeit en het drukker wordt op de weg, neemt ook het aantal aanrijdingen met dieren toe. Met name reeën zijn het slachtoffer. Wat moet je doen als je een dier aanrijdt? -
VIDEO
Extra coronamaatregelen dreigen op vervroegde persconferentie: ‘Alles ligt op tafel’
Nu de coronagrafieken blijven exploderen, houden diverse Haagse bronnen sterk rekening met een vervroegde persconferentie over extra restricties. Vandaag wordt het kernteam van het kabinet door OMT-voorzitter Jaap van Dissel bijgepraat over de stand van zaken. IC-voorman Diederik Gommers vindt nu ‘keiharde maatregelen’ nodig. ‘Anders zitten we over tien dagen in code zwart’. Een woordvoerder van het OMT liet weten dat het gesprek vooralsnog niet wordt vervroegd. -
Deze vijf dingen kun je nu nog doen om volgend jaar geld te besparen
Over een paar weken staat de jaarwisseling alweer op ons te wachten. De komende weken is het een goede tijd om nog wat financiële zaken in orde te maken. Bepaalde dingen worden namelijk in 2022 duurder. Van treinkaartjes, een abonnement op de Efteling tot het aflossen op je hypotheek. We geven vijf tips. -
Podcast
Rutte zegt sorry en De Jonge wijst de schuldige aan
Een sorry en een boel nederigheid, dat liet premier Mark Rutte zien tijdens de laatste persconferentie over corona. Minister Hugo de Jonge daarentegen gaf kritiek op ongevaccineerden. En dat allemaal in de aanloop naar een debat waarin het omstreden 2G aan de orde komt. -
VIDEO'S
Kabinet: houd je aan basisregels, anders dreigen extra lockdown-restricties
Ook bij dagelijks gemiddeld ruim twintigduizend infecties en bijna 300 ziekenhuisopnames trekt het kabinet nu niet aan de noodrem. Er is nog altijd hoop dat een harde lockdown voorkomen kan worden.
-
PREMIUMAnalyse
Formatie is een puzzel met veel mitsen en maren
Met zeventien partijen in de Tweede Kamer lijkt er veel keuze voor VVD en D66 om partners te vinden voor een nieuw kabinet. Maar alle beoogde combinaties brengen mitsen en maren met zich mee. -
PREMIUM
Formerende partijen druk met lobbyen in Eerste Kamer: ‘Gaat eerder linksaf dan rechtsaf’
De vier formerende partijen hebben geen meerderheid in de Eerste Kamer. Dus wordt in de senaat nu al driftig gelonkt naar andere partijen. ,,Het gaat eerder linksaf dan rechtsaf.’’ -
PREMIUM
Boukjes ziekte werd haar kracht: ‘Nog nooit zo vrouwelijk gevoeld, ook met een borst minder’
Ze was nog maar 31 jaar toen de arts Boukje van de Ven (46) vertelde dat ze borstkanker had. ,,Daar ben ik toch veel te jong voor?” was haar reactie. Nu begint Van de Ven een bedrijf om haar verhaal te delen en anderen te inspireren. ,,Mijn plak kipfilet, mijn borstprothese, herinnert mij eraan om in elke dag iets moois te zien.”
Meest gelezen
-
Joodse organisaties spannen zaak aan tegen FVD-leider Baudet
-
VIDEO'S
Omstreden 2G-plan op de lange baan, ‘langere avondlockdown dreigt’
-
PREMIUMVideo
Sylvana Simons dient klacht in: 'Buitenproportioneel als een voorzitter zo reageert’
-
PREMIUMVideo's
Verlenging van de huidige avondlockdown lijkt onontkoombaar: ‘Nederland stelt steeds uit’
-
Zoontje van minister Wopke Hoekstra officieel genezen van kanker
Webwinkel
Meest gedeeld
-
VIDEO'S
Omstreden 2G-plan op de lange baan, ‘langere avondlockdown dreigt’
-
PREMIUMVideo
Sylvana Simons dient klacht in: 'Buitenproportioneel als een voorzitter zo reageert’
-
Zoontje van minister Wopke Hoekstra officieel genezen van kanker
-
Joodse organisaties spannen zaak aan tegen FVD-leider Baudet
-
PREMIUMVideo's
Verlenging van de huidige avondlockdown lijkt onontkoombaar: ‘Nederland stelt steeds uit’