Zo krijg je een panda van de Chinezen

De in april in Nederland gearriveerde Xing Ya en Wu Wen gaan woensdag voor het eerst naar buiten, na wekenlange quarantaine. Ouwehands Dierenpark verwacht duizenden extra bezoekers die zich komen vergapen aan de Chinese beren. Om die pandagekte een beetje in toom te houden, heeft het dierenpark al een reeks maatregelen aangekondigd.

Aan de komst van de panda's ging ruim zeventien jaar gelobby van dierenpark-eigenaar Marcel Boekhoorn vooraf. De Chinezen geven de beren dan ook niet zomaar cadeau. ,,Wie een panda wil, moet zich voorbereiden op jarenlang geslijm en politieke lobby’s”, vertelt Paul Jepson van Oxford University die onderzoek deed naar ‘pandadiplomatie’.

,,Panda’s komen in het wild alleen in China voor. De Chinezen maken zo’n 75 procent van de smartphones ter wereld en beheersen 100 procent van de pandaproductie. En daar maken ze handig gebruik van’’, vertelt Jepson. ,,Dankzij hun knuffeligheid verbeteren panda's het imago van China.’’

Waar mogelijk sleept China dankzij de beren belangrijke handelscontracten binnen. Zo kregen Canada, Australië en Frankrijk hun panda's na belangrijke contracten voor de levering van uranium, een grondstof waar China vanaf 2020 een tekort aan krijgt. Het paartje van Schotland viel samen met belangrijke contracten op het vlak van duurzame energie en de levering van zalm en Landrovers. Bij Denemarken, die in 2014 een duo beloofd kreeg, zouden volgens onderzoekers de grondstoffen van Groenland op het spel staan.

En Nederland? Zowel Wim Kok, Jan-Peter Balkenende als Mark Rutte kaartte op verzoek van Boekhoorn de pandakwestie aan bij de Chinezen. In 2002 en 2011 zette Peking de pandagesprekken op een laag pitje wanneer Nederland een importverbod instelt voor Chinese garnalen en twee mensenrechtenprijzen uitreikt aan Chinese dissidenten. Pas in 2015 tekent Boekhoorn alsnog een contract waarmee Xing Ya en Wu Wen naar Nederland kunnen komen.

Nederland heeft volgens Victor van Dooren, die voor Oxford University de Nederlandse deal onderzocht, het paartje niet één op één geruild voor handelscontracten. ,,In de periode dat de pandapapieren werden getekend zijn er wel handelscontracten afgesloten, maar die vormen een toevallige bijkomstigheid. Nederland is van strategisch belang voor China. De haven van Rotterdam vormt een belangrijke logistieke schakel in Chinese toekomstplannen. Daarnaast hebben Nederlanders veel kennis over voedselveiligheid, een gebied waar de Chinezen zelf mee worstelen, en bosbouw.’’