John de Mol en Peter van der Vorst © montage ADR

Overname van Talpa door RTL mag niet: te grote machtspositie

De overname van Talpa door RTL is afgeblazen. De twee mediabedrijven krijgen van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) geen toestemming om samen te gaan. De toezichthouder stelt dat de twee bedrijven samen een te grote machtspositie zouden krijgen in het Nederlandse televisielandschap.

Dennis Jansen & Hanneke van Houwelingen 30-01-23, 08:11 Laatste update: 30-01-23, 10:57

,,Dat concludeert de ACM op basis van eigen onderzoek onder adverteerders en distributeurs. Daarom bereidt de ACM nu het officiële besluit voor om géén vergunning te verlenen voor de overname. Dat besluit is over enkele weken klaar”, aldus de ACM.

Te veel macht in het commerciële medialandschap leidt tot prijsverhogingen voor adverteerders en voor telecomaanbieders die de zenders doorgeven, aldus de ACM. ,,Uiteindelijk betaalt de consument daarvan de rekening.”

Een enorme tegenvaller voor RTL en Talpa die kort na de zomer nog ‘vol vertrouwen waren over een positieve uitkomst’. Voor de twee bedrijven was een blik over de grens de reden om samen te gaan. In hun ogen was een overname een passend antwoord geweest op de groeiende concurrentie van internationale platforms als Netflix, Disney Plus, Viaplay en HBO Max.

De ACM rondde afgelopen week het vervolgonderzoek af dat begin dit jaar werd gestart om de gevolgen van de overname in beeld te krijgen voor de adverteerders, producenten, kabelaars en de consument.

We hebben ook gekeken met onze achterban: zijn er alternatieven?
Henriette van Swinderen

Alternatieven

In de aanloop naar die uitkomst wezen critici al op een te dominante positie op de televisieadvertentiemarkt voor de nieuwe mediareus. Zo maakte de Bond van Adverteerders, die bedrijven op het gebied van marketing en reclame vertegenwoordigt, bezwaar. ,,We hebben cijfers en feiten aangeleverd, waaruit blijkt dat deze nieuwe partij op de advertentiemarkt marktaandelen tussen de 70 en 80 procent zou krijgen”, stelde Henriette van Swinderen, directeur van de Bond van Adverteerders. ,,Dat is in het nadeel van onze leden. We hebben ook gekeken met onze achterban: zijn er alternatieven? Dan zie je dat de meeste adverteerders toch zeggen: er is geen medium dat hetzelfde effect sorteert als televisie. En daarvoor kunnen we dan alleen terecht bij deze monopolist die het prijsniveau kan dicteren. Dat is nadelig voor adverteerders en bedrijfsleven.”

Zodoende gaan RTL en Talpa vooralsnog zelfstandig verder.

In juni 2021 maakten zij hun plannen voor een overname bekend. RTL Nederland zou 70 procent van de aandelen krijgen, Talpa 30 procent. John de Mol zou zich meer willen richten op het bedenken van nieuwe programma’s en formats.

Teleurgesteld

RTL Nederland en Talpa Network zijn teleurgesteld dat ze de ACM niet hebben kunnen overtuigen van de snelle veranderingen binnen het medialandschap en de impact die dat heeft op lokale spelers. Beide partijen blijven er sterk in geloven dat deze fusie het beste antwoord is op de uitdagingen die voortvloeien uit de concurrentie van grote internationale spelers, zowel in de strijd om content als in de strijd om kijkers en adverteerders’.

,,De fusie was in mijn ogen het allerbeste antwoord geweest op de uitdagingen waar de markt ons voor stelt,” reageert Pim Schmitz, CEO van Talpa Network. ,,Dat zelfs het remedievoorstel met Mediahuis onvoldoende is om de zorgen van de ACM weg te nemen is teleurstellend. We zijn de fusie vanuit kracht gestart en zullen nu de toekomst met onze creativiteit verder vorm gaan geven om de grote uitdagingen het hoofd te bieden. We kijken hier vol vertrouwen naar uit.”

Topman Thomas Rabe van RTL Group stelt dat RTL Nederland een belangrijk onderdeel van zijn bedrijf blijft. ,,Het is zeer winstgevend met een sterke familie van zenders die geweldig gescoord hebben bij het publiek in 2022.”

Sven Sauvé, CEO van RTL Nederland: “Ondanks het besluit van de autoriteiten blijven we ervan overtuigd dat we samen met Talpa Network nieuwe kansen hadden kunnen creëren in het Nederlandse medialandschap. Wij zijn echter een bedrijf met een sterke visie en investeringskracht. We kunnen onze kijkers, makers en zakenpartners verzekeren van onze niet aflatende inzet om de sterke positie van RTL als toonaangevend Nederlands mediabedrijf uit te bouwen. Een positie die iedereen ten goede komt. RTL Nederland staat er goed voor, we hebben een uitstekend personeelsbestand en met de volledige steun van onze aandeelhouder zullen we onze positie op tv, digitaal en streaming verder uitbouwen.”

Bezwaren ACM

Twee weken terug kwamen RTL en Talpa met een nieuw plan dat tegemoet moest komen aan de bezwaren van de ACM. De twee stelden voor om de advertentieverkoop van de tv-zenders van Talpa uit te besteden aan Mediahuis, uitgever van kranten als De Telegraaf en NRC. Adverteerders die bang waren voor torenhoge prijzen wanneer zij voortaan bij één machtig, commercieel mediabedrijf reclamezendtijd moesten inkopen, zouden na de fusie alsnog bij twee ‘loketten’ kunnen aankloppen: bij RTL (voor de zenders RTL 4, RTL 5, RTL 7, RTL Z) en Mediahuis (voor de Talpazenders SBS 6, Veronica, Net 5, SBS 9). Volgens RTL en Talpa moet deze constructie hen, na de fusie, dus minder macht geven in Hilversum. Dit voorstel kwam er niet door.

De kans is groot dat andere partijen nu azen op één van de twee mediabedrijven. RTL Group verkocht de Belgische tak vorig jaar aan DPG Media en Groupe Rossel die beide voor vijftig procent aandeelhouder werden. DPG Media bood anderhalf jaar geleden óók op RTL Nederland, maar toen ging RTL in zee met Talpa. Naar verluidt zou RTL destijds voor meer dan 700 miljoen euro te koop hebben gestaan. DPG Media reageert inhoudelijk niet op het stuklopen van de overname. ,,Het is niet aan ons om hierop te reageren”, aldus een woordvoerder. Het is geen geheim dat het mediabedrijf, waar ook AD Nieuwsmedia onder valt, interesse blijft tonen in televisie en dus een van de partijen RTL en Talpa.