Dat bevestigt de Europese politieorganisatie Europol na onderzoek van het onderzoeksjournalistieke platform Pointer (KRO-NCRV). Waar Europol eerder inzette op het aanpakken van de beheerders van dit soort illegale marktplaatsen, blijken bij de laatste operaties juist kopers en verkopers het haasje. Bij de operatie zijn 45 vuurwapens, meer dan 26,7 miljoen euro in cash en cryptovaluta’s en 234 kilo drugs in beslag genomen. 

Volgens Rolf van Wegberg, cybercrime onderzoeker bij de TU Delft, is er sprake van een trendbreuk: ,,Waar deze operaties zich eerder richtten op het oppakken van beheerders van dit soort marktplaatsen en het in beslag nemen van de infrastructuur, zien we dat politiediensten zich nu richten op het arresteren van de topverkopers.” 

Europols deputy executive director of operations, Jean-Philippe Lecouffe erkent: ,,Het punt van operaties als deze is om criminelen die gebruik maken van het dark web te waarschuwen.’’ Hij benadrukt dat de politie ‘zelfs op het dark web’ de middelen heeft om internetcriminelen ‘te ontmaskeren en verantwoordelijk te houden voor hun daden’. ,,Het dark web is tegenwoordig geen veilige plek meer voor criminelen om zich te verstoppen.”

De 150 gearresteerden hielden zich volgens Europol bezig met de handel in tienduizenden goederen in Europa en de Verenigde Staten. Van de arrestanten zijn er 65 afkomstig uit de Verenigde Staten, 47 uit Duitsland, 24 uit het Verenigd Koninkrijk, vier uit Nederland, drie uit Frankrijk, twee uit Zwitserland en één uit Bulgarije.

De operatie werd gecoördineerd door Europol en Eurojust en volgt na het oprollen van DarkMarket eerder dit jaar, de toen grootste illegale online marktplaats op het internet. Die illegale marktplaats had bijna 500.000 gebruikers en meer dan 2400 verkopers, die handelden in drugs, vals geld, gestolen creditcardgegevens, anonieme simkaarten en schadelijke software. In totaal zou er meer dan 140 miljoen euro zijn uitgegeven op het platform, in digitale munten als bitcoin en het anonieme monero.

Wetenschapper Rolf van Wegberg deed eerder onderzoek naar een andere illegale marktplaats en ontdekte toen dat Nederlanders een belangrijke rol speelden bij de illegale handel in xtc. ,,Wij hebben toen gekeken naar wie er adverteert met xtc vanuit Nederland of verstuurt vanuit Nederland. Hij benadrukt: ,,Liefst eenderde van het totale aanbod leek uit Nederland te komen, terwijl dat een wereldmarkt is! Ik zou geen ander product kunnen noemen waarin Nederland eenderde van de wereldhandel in handen heeft. Dat is uniek. Waarschijnlijk moeten we het nu voor wat betreft de Nederlanders die als verdachte zijn aangemerkt ook in die hoek zoeken.’’

Wat is eigenlijk het dark web? En hoe werkt het?  Bekijk de uitleg van Rolf van Wegberg van de TU Delft: