Kunst maken in coronatijd, wat doet dat met een kunstenaar: expositie in Tiel

De collectie  in de tentoonstellingsruimte van cultuurcentrum Zinder in Tiel maakt duidelijk dat de coronamaatregelen grote invloed hadden op hun recente werk. 

Schilderijen en objecten dragen de sporen van acht bijzondere maanden die achter ons liggen, een periode waarin voor de meeste kunstenaars de focus binnenshuis lag en angst en onzekerheid terugkerende thema’s in hun werk zijn. 

Voor Kunstenaarsvereniging Werkplek was dit aanleiding om een tentoonstelling in te richten. De helft van de 40 leden tellende club leverde werk aan dat aansluit bij het thema.

Eén van de blikvangers in de expositieruimte is een wit beeld van een meter hoog dat de naam Spartacus draagt en gemaakt is door Guusje Kaayk. ,,Het is een assemblage van onder meer poppetjes in klederdracht die verwijzen naar een groot aantal landen”, legt de Tielse uit. 

,,Dat symboliseert het wereldwijde probleem van de pandemie en laat tegelijk zien dat de hele wereld op de schop gaat.” Het werk is tussen maart en augustus in fasen gebouwd. 

Kaayk: ,,Veel gebeurtenissen uit die periode zijn erin verwerkt. Ik begon met 75 jaar vrede, daarna is er een hoop ellende aan toegevoegd: covid-19, de anderhalvemeterregel, de lockdown, Black Lives Matter. Recentelijk heb ik alle figuurtjes mondkapjes gegeven.”

Collega-kunstenaar en stadgenoot Rudy van Amersvoort benadert het thema op een andere manier. Zijn bijdrage aan de expositie is een voorstelling van bewegende mensen. De titel is Aarzeling, een gedachte die al snel bij de toeschouwer opkomt bij het zien van de voorzichtig rondstappende figuren. 

,,Het gaat over het weer naar buiten gaan na de lockdown”, verklaart hij zijn schepping. ,,Dat ging gepaard met enige aarzeling en met angst om te dicht bij de ander te komen.” Basis van het werkstuk is een foto die op de computer is bewerkt. ,,Die liet ik op groot formaat afdrukken, waarna ik hem deels beschilderde.”

_{tekst loopt door onder de foto}

Sylvia Janssen van Doorn is secretaris van de kunstenaarsvereniging voor het Gelders rivierengebied die in 1997 is opgericht. Zij zet zich al jaren in bij het organiseren van tentoonstellingen, onder meer in het Ziekenhuis Rivierenland. 

De ontwerper en vormgever, die drie jaar geleden iconen, raamfolies en kunstwerken ontwierp voor de parkeergarage Westluidensepoort in haar woonplaats, leverde voor de thema-expositie in Zinder Expo een groot en kleurrijk olieverfschilderij aan. 

Het is een bewerking van een foto van een ponton dat lag bij de bol van Zennewijnen en werd gebruikt om de schepen te vullen met stenen voor de strekdam. 

Janssen van Doorn: ,,Het gevaarte leek op en luchtkasteel, of op een kruising tussen een dier en een schip. Een unheimisch beeld dat bij mij associaties opriep met de lockdownperiode. Je voelt je bedreigd maar het gevaar is onzichtbaar. Die lichte toets die ik aanbracht in de lucht symboliseert een sprankje hoop op betere tijden.”

Voor Heleen Wilke was de anderhalvemeterregel inspiratiebron bij het schilderen van een tafel waaraan mensen op afstand van elkaar zitten. Interactie tussen de figuren ontbreekt. 

Haar uitleg bij het 60 bij 30 centimeter metende acrylschilderij: ,,Dit is voor mij het meest schrijnende van deze periode, die afstand. Ik koos bewust voor een afbeelding van personen aan een tafel, want samen aan tafel zitten is toch een van de mooiste manieren om contact met elkaar te hebben. De verplichte afstand die nu geldt, voelt als armoede.”

Toch is er tussen alle somberte ook iets vrolijks waar te nemen in de expositieruimte. Daarvoor zorgt Adé Peters uit Kerk-Avezaath. Zij ziet de dingen van de zonnige kant en dat komt terug in de schilderijen die ze vervaardigde in de opsluitperiode.

,,We werden getrakteerd op prachtig weer en we hadden zeeën van tijd om te schilderen”, blikt ze terug. ,,Dat gaf positieve energie. Ik zag hoe de zon de tomaten in de vensterbank bescheen en hoe het beeld weerspiegelde in het aanrechtblad. Dat heb ik met gemengde techniek vastgelegd.”