,,Weg krijg je het nooit”, denkt bioloog André van Loon. Zijn collega Jinze Noordijk van de stichting EIS, het kenniscentrum voor insecten en andere ongewervelden, ontdekte in 2013 het beestje.

Noordijk wijst de plekken aan: ,,Hij doet het hier zo goed dat een nest is ontstaan van 180 meter lang. Een behoorlijke mierenkolonie hebben we hier. Je kunt je voorstellen dat het niet lekker is om met je blote voeten de tuin in de lopen.”

Terwijl hij met zijn handen door een bovengronds nest graaft wordt hij ook gebeten, maar dat doet volgens hem geen pijn. ,,Je voelt het wel. Ze bijten en draaien dan hun achterlijf en spuiten een irriterend stofje precies in het wondje. Daarom heet het beest draaigatje.”

Anna Möller van plaagdiercentrum Kennis- en Adviescentrum Dierplagen, dat vermoedt dat de mierenplaag zich uit gaat breiden, zegt mensen er voor moeten zorgen dat ze de beestjes niet verspreiden door besmet tuinmateriaal te verspreiden.

,,Ook is het verstandig om voedselbronnen weg te halen en dat kliko’s schoon zijn. Verder kunnen ze eventueel wat bestrijdingsmiddelen inzetten: dat gaat het niet oplossen, maar kan wel de activiteit plaatselijk beperken.”

Het mediterraan draaigatje is een mierensoort die nesten maakt van honderden meters waarin zich miljoenen beesten kunnen bevinden, die huizen binnendringen en tuinen kaalvreten. Het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) in Wageningen vreest dat het echt een plaag wordt, bij EIS zijn er al meer dan tien plekken gemeld waar het beestje zich bevindt,  waaronder in Wageningen en Ulft.

,,Het punt is dat het niet direct opvalt", stelt Van Loon. ,,Dat het een andere mier is, zal een leek niet direct in de gaten hebben.”

Het beestje is zwart, net als de wegmier, maar doorgaans wel ietsje kleiner. Opvallend is dat normale mieren het zand dat ze uitgraven wat chaotischer neerleggen dan het draaigatje, dat er meer een soort kratertjes van maakt.

Het draaigatje heeft veel weg van de plaagmier, die vermoedelijk al sinds de jaren ’60 in het land is en waarschijnlijk zijn oorsprong vindt in West-Azië. ,,De plaagmier heeft een merkwaardige voorkeur voor elektromagnetische velden en zoekt vaak elektriciteitsleidingen, stopcontacten en meterkasten op.”

Het draaigatje komt vermoedelijk uit Zuid-Europa en is het land binnengebracht in de aarde van de potplanten, is het idee. Van loon waarschuwt mensen dan ook goed op te letten als ze een in het tuincentrum gekochte plant in de tuin zetten. Zitten daar mieren in, dan kan dat zomaar het draaigatje zijn. ,,En als je die eenmaal in je tuin hebt, dan kom je er niet meer van af.”

De kolonies aan draaigatjes zijn 'behoorlijk omvangrijk’, soms wel honderden meters lang.,,En het is een illusie dat je die op kunt ruimen.”