Leonie van Mierlo (55) werkt bij adviesbureau Fronteer en adviseert bedrijven over hun toekomst- en innovatiestrategie. Zelf heeft ze een achtergrond in coaching en organisatieontwikkeling. Op persoonlijke titel schreef ze het boek Gelijkspel wint, dat vandaag verschijnt. Het boek gaat over de balans vinden tussen mannen en vrouwen op de werkvloer en is gericht op iedereen die manager is of wil worden. 

,,Elk team zou eens naar zichzelf moeten kijken: kan iedereen zichzelf zijn op werk? Als je bijvoorbeeld een andere mening hebt, is het dan veilig om die te laten horen? Dát is wat uiteindelijk gezamenlijke beslissingen of oplossingen beter maakt.’’ 

Hoe werkt dat, betere omzet en beslissingen met diverse teams?
,,Uit cijfers van adviesbureaus Boston Consulting Group en McKinsey blijkt dat een divers team 87 procent betere beslissingen neemt, tot 45 procent meer inkomsten uit innovatie kan halen en 15 tot 21 procent meer omzet. Ook zijn inclusieve bedrijven succesvoller in het aantrekken van talent. Op LinkedIn zie je weleens een trots managementteam met alleen maar witte mannen van boven de vijftig in pak. 

Daar komen nu waslijsten aan commentaar op: mensen vinden het niet meer van deze tijd. Vooral millennials willen niet bij zulke bedrijven werken. Wil je de juiste talenten blijven aantrekken, dan zul je dus ook moeten veranderen. Waar sollicitanten en consumenten bedrijven de laatste jaren meer zijn gaan beoordelen op duurzaamheid, voorspel ik dat het de komende jaren vooral gaat om inclusiviteit en diversiteit. In mijn boek focus ik vooral op balans qua mannen en vrouwen op de werkvloer, maar het is natuurlijk breder dan dat.’’ 

Is gelijkheid voor mannen en vrouwen op de werkvloer al goed geregeld in Nederland?
,,De meeste mensen dénken dat het goed geregeld is: Nederland is toch zo open en gelijkwaardig? Dat is juist de grote uitdaging, want we lopen allesbehalve voorop. Op de internationale Global Gender Gap Index  staan we op nummer 38. Sinds 2013 zijn we zelfs 11 plekken gezakt. En het streefcijfer van 30 procent vrouwen onder Nederlandse bestuurders is in de praktijk blijven steken op 12,4 procent. Dat betekent dat slechts één op de acht directeuren vrouw is. Veel organisaties hebben de afgelopen jaren best wat gedaan aan vrouwenprogramma’s en trainingen bijvoorbeeld. Maar ik vind: stop fixing the women, fix the system.’’

Je schrijft: ‘goede vrouwen komen niet vanzelf bovendrijven’. Hoe kan dat veranderen? 
,,Als je andere mensen wilt aannemen, moet je anders gaan doen. Je zult je sollicitatieproces actief anders moeten inrichten. Veel teksten hebben een rijtje met tien eisen. Als een vrouw aan twee eisen niet voldoet, voelt ze zich minder zeker en zal ze niet solliciteren. Terwijl een man twee punten herkent en denkt: dit is mijn baan. Kijk dus eens kritisch naar de tekst en ook de kanalen en netwerken waar je hem uitzet. Dan is er nog de solliciatiecommissie. 

Onbewust zijn we allemaal geneigd iemand leuker te vinden als die op je lijkt. Als er dus vier mannen in een panel zitten, moet je van tevoren goed vastleggen waar ze de kandidaten inhoudelijk op gaan beoordelen. In plaats van dat ze gaan voor een kandidaat omdat hij ‘zo’n leuke kerel’ is.’’ 

En wat kunnen werknemers zelf doen?
,,Als medewerker kun je het aankaarten als er alleen mannen aan de top staan, direct of via de ondernemingsraad. En voor vrouwen is de opdracht om kansen te benutten als ze eenmaal op zo’n plek zitten en zich niet te laten veranderen door de masculiene cultuur. Het feit dat er meer vrouwen in een organisatie zijn, betekent nog niet dat ze ook zichzelf kunnen zijn op de werkvloer. Als dat niet kan, dan komen er alsnog geen andere onderwerpen op tafel, of een andere manier van denken. 

Mijn boek heet niet voor niets Gelijkspel wint. Met gelijkspel gaat het erom dat masculiene en feminiene energie elkaar aanvullen. Alleen dan behaal je betere resultaten en meer innovatie. Als een team alleen uit vrouwen bestaat, is het eigenlijk net zo slecht als een team van alleen mannen; met gelijkspel winnen we allemaal.’’

Vrouwen verdienen nog altijd gemiddeld minder dan mannen, hoe kan dat? Hoogleraar economie Eshter-Mirjam Sent legt het uit: