Botst het met een collega? Vijf tips om beter samen te werken

Mensen zijn groepsdieren. Om dingen voor elkaar te krijgen, hebben we anderen nodig. Dat begrepen onze prehistorische voorouders al bij het jagen en verzamelen. In je eentje liep je gevaar en was het zo goed als onmogelijk om te overleven; samen kwam je verder. Maar dat we van nature de neiging hebben om samen te werken, wil niet zeggen het ook zo makkelijk loopt, zegt Ferry Koster, universitair hoofddocent arbeidsorganisatie en management aan de Erasmus Universiteit. „Samenwerken gaat niet vanzelf.”

Eén van de valkuilen die een succesvolle samenwerking in de weg staan, is volgens Koster dat je als individu makkelijk kunt meeliften op het harde werk van anderen. „Je profiteert het meest van een samenwerking als je net een tandje minder je best doet dan de rest. Het probleem is natuurlijk dat er weinig gebeurt als iedereen naar die mentaliteit handelt.”

Pas als je langer met elkaar optrekt, kun je volgens Koster goed inschatten wie de kantjes ervan afloopt, en in het uiterste geval besluiten om diegene uit de groep te zetten. Maar voorkomen is beter dan genezen. Met deze tips van Ferry Koster kun je de kans op een succesvolle samenwerking vergroten.

1. Spreek je verwachtingen uit
Goede communicatie is essentieel, benadrukt Koster: „Bespreek op het moment dat je de samenwerking aangaat wat je van elkaar verwacht, wat je gezamenlijke doel is en wat het belang is van de samenwerking. Wat doe je, waarom doe je het, en waarom doe je het samen? Maak ook duidelijk wat jouw rol is, wat je kunt bijdragen en wat je er zelf hoopt uit te halen.”

2. Vind de balans tussen formeel en informeel
Mensen denken dat vertrouwen genoeg is om een goede samenwerking aan te gaan, maar dat blijkt in de praktijk vaak een misvatting, zegt Koster. „Vrienden die samenwerken hebben een goede informele basis, maar bij onvoorziene situaties blijkt de ander soms toch niet te vertrouwen. Daarom is het belangrijk om ook formele afspraken te maken.” 

Tegelijkertijd moet je niet alles vooraf dicht willen timmeren, want je kunt onvoorziene omstandigheden niet voorkomen. „Zorg dat de regels duidelijk zijn, dat iedereen zich daaraan houdt, en dat er tegelijkertijd een samenwerkingsrelatie ontstaat gebaseerd op wederzijds vertrouwen en informele omgangsregels.” Nu we massaal thuiswerken, is dat laatste een stuk lastiger geworden, meent Koster. „Door de coronacrisis zijn allerlei sociale processen doorbroken die wel nodig zijn om een samenwerking goed te laten verlopen. Via Zoom en Teams krijgen we de formele kant wel voor elkaar, maar de uitdaging zit erin hoe je ervoor zorgt dat ook de informele gesprekjes plaatsvinden. Want dat echte, luchtige contact, is minstens zo belangrijk.”

3. Vind mensen die op jou lijken, maar niet te veel
Samenwerken is volgens Koster het gemakkelijkst als je veel op elkaar lijkt. „Als je de ander goed kent, kun je goed inschatten hoe hard iemand zijn of haar best doet. Het probleem is alleen dat je meestal niet veel aan elkaar hebt, omdat je elkaar niet aanvult.’’

Om succes te behalen heb je iemand nodig die minder op jou lijkt en die kennis en kunde heeft die jij niet hebt. ,,Dat is echter weer moeilijker voor de samenwerking, want die ander spreekt in bepaalde opzichten een hele andere taal. Je zit bovendien meteen met een vertrouwensprobleem, want je bent minder goed in staat de ander in te schatten.’’ Maar het verschil moet ook weer niet te groot zijn. ,,Dan is het bijna onmogelijk om een samenwerking tot stand te brengen. In het midden ligt de optimale situatie waarbij je voldoende aan elkaar hebt én voldoende vertrouwen kunt opbouwen.”

4. Onderzoek de hobbels
Verloopt de samenwerking niet zoals je zou willen? Vraag je af waar het precies misgaat, zegt Koster. „Heb je zelf wel voldoende laten zien dat je je inzet? Bekijk ook of er in de afspraken die je hebt gemaakt belemmeringen zitten voor de ander. Praat erover. Met een vertrouwensprobleem wordt het lastiger. Wat je dan nodig hebt, is een derde partij – in werksituaties vaak een leidinggevende – die er onafhankelijk naar kan kijken.”

5. Besef dat er altijd iets misgaat
Geen enkele samenwerking verloopt vlekkeloos, aldus Koster. „Problemen kun je nooit helemaal voor zijn. Bespreek daarom van tevoren hoe je omgaat met een crisis. Spreek bijvoorbeeld af dat je elkaar dan de ruimte geeft om zelf een oplossing te zoeken en niet te veel in elkaars vaarwater te zitten.”

Meer leren over een betere samenwerking? Bekijk dan ook eens het cursusaanbod op Intermediair.nl. Het totale aanbod aan e-learnings vind je hier.

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: