Help het mkb herstellen, zegt ONL-voorzitter: ‘Ze eten nu hun pensioenpotje op’

Op 7 maart 2020 stond Hans Biesheuvel samen met premier Mark Rutte nog handen te schudden met Haagse ondernemers tijdens een werkbezoek van de premier. Drie dagen later ging het land in lockdown en sinds die tijd is de voorman van ondernemersorganisatie ONL bezig met crisisbestrijding. ,,We kregen wel duizend telefoontjes en e-mails per dag van verontruste ondernemers.’’

De eerste ‘intelligente’ lockdown was nog geen probleem. ,,We zijn direct gaan nadenken over steunmaatregelen en we konden snel schakelen met de politiek. Er zijn toen direct steunpakketten opgetuigd.’'

ONL richtte zich vervolgens op voorlichting aan ondernemers, over hoe ze gebruik konden maken van de steun. In de zomermaanden leek het de goede kant op te gaan met het virus en werden de maatregelen versoepeld. ,,Ik had daar een onbestemd gevoel bij’', zegt Biesheuvel. ,,In de politiek gingen stemmen op dat het virus voorbij was. Wij dachten: het is nog lang niet voorbij. Wat moeten we doen als het aantal besmettingen weer stijgt?’'

De onrust werd alleen maar groter in aanloop naar Prinsjesdag. ,,De ministers die over de economie gingen, hadden het over het afbouwen van de steunpakketten.’'

Eind september werd de vrees van Biesheuvel bewaarheid en begon het aantal besmettingen weer sterk op te lopen. ,,Toen kwam het onderwerp weer tussen de oren bij de politiek. Maar sinds die tijd lopen we achter de feiten aan, bijvoorbeeld met testcapaciteit. Er zijn kostbare maanden verspild.’’ Wat volgde, waren zijn meest intensieve maanden ooit. ,,Het was leven in een roes. We gingen van steunpakket naar steunpakket, zeker toen in oktober de lockdown weer strenger werd.’'

Qua lobby was ONL succesvol. Er werd niet gekeken op een miljard meer of minder. Gezien het geringe aantal faillissementen en de dalende werkloosheid hebben de steunpakketten de economie voor een vrije val behoed. Maar dat betekent niet dat ondernemers staan te juichen. ,,Ze hebben het zwaar, de rek is eruit.’' Inmiddels zit bijna de helft van de ondernemers met een klein bedrijf op of onder bijstandsniveau.

Biesheuvel ziet de wanhoop toenemen. ,,Ze eten hun pensioenpotje op en spreken alle reserves aan. Een ondernemer staat vaak persoonlijk garant voor de lening bij de bank. Ondernemers zitten nu de hele dag thuis en ze hebben geen idee hoe het verder moet.’’ De nood is niet alleen financieel groot. Ook mentaal hebben ondernemers het moeilijk. Een hulplijn wordt tientallen keren per dag gebeld door mensen die het (even) niet meer zien zitten.

Biesheuvel hoort vanuit zijn achterban dat de luiken bij de banken ook steeds verder dichtgaan. ,,Het wordt steeds lastiger binnen te komen als je geen relatie met de bank hebt. Familiebedrijven die gewend waren zichzelf te financieren, krijgen nu geen toegang tot krediet. Ik heb geen idee waarom het zo ingewikkeld is om nieuwe klanten aan te nemen, maar de drie grootbanken doen het niet.’'

Ondertussen bouwen de schulden zich op. Bij de bank, de verhuurder, de leverancier en de Belastingdienst. ,,Veel ondernemers hebben al maanden geen inkomen meer. Ze zien dat internetwinkels hun omzet afnemen. Als je in zo’n situatie zit, snap ik dat mensen wanhopig zijn en zeggen: ik ga open.’’ 

Oplopende schulden en geen inkomsten zijn zwaar, maar meer nog wreekt zich het ontbreken van perspectief. ,,We moeten meer durven. Kijken wat de mogelijkheden zijn binnen de lockdown’', bepleit Biesheuvel. ,,Ik sprak laatst een ondernemer die een winkel in woonaccessoires heeft in Utrecht. Bij mij mag niemand afhalen, zei hij, terwijl bij de coffeeshop hiernaast de hele dag een rij klanten buiten staat.’' 

Ondernemers krijgen weinig steun vanuit de lokale politiek, is een veelgehoorde klacht. ,,Neem kermisbedrijven. Afgelopen zomer mochten kermissen weer, maar er was geen burgemeester die het aandurfde. Tegelijkertijd kreeg de horeca wel toestemming om grotere terrassen te maken. Dat is goed nieuws voor de horeca, maar de ene groep ondernemers wordt wel geholpen, de andere niet. Probeer bijvoorbeeld een kermis op een ander terrein neer te zetten.’'

Nu er een vaccin is, groeit het optimisme over herstel. Maar de schade die is aangericht verdwijnt niet zomaar, vreest Biesheuvel. ,,Onder de oppervlakte ligt een enorm probleem bij kleine bedrijven. Dat komt niet zomaar goed. Een goed herstelplan kan veel leed voorkomen.’'

Als eerste moet het schuldenprobleem worden aangepakt. ,,We moeten schuldenakkoorden afspreken. Belastingschuld moet bijvoorbeeld een tijd geparkeerd kunnen worden. Afbetalen is pas aan de orde als je de capaciteit hebt’', denkt Biesheuvel. Maatwerk is nodig. ,,Zorg voor één aanspreekpunt bij de fiscus. De Belastingdienst moet zich niet koud en kil opstellen, maar de ondernemer een oplossing bieden.’’

De voorman van ONL pleit voor een garantiefonds om ondernemers van liquiditeit te voorzien bij de opstart. ,,Een kledingwinkel heeft de wintercollectie nog in de winkel hangen; die heeft te weinig geld om een nieuwe collectie in te kopen. We kunnen bedrijven ook een duwtje in de rug geven door bijvoorbeeld de btw tijdelijk te verlagen. Dat stimuleert de consumptie.’’

Nu de verkiezingen naderen, is het zaak om de wensen van de ondernemers onder de aandacht van politieke partijen te brengen. Biesheuvel heeft wensen op zijn lijstje. ,,Er moet een bank voor het midden- en kleinbedrijf komen. Voor financiering, maar ook voor advies en ondersteuning. En er moet een einde komen aan de enorme regeldruk. Vier jaar geleden was voor ondernemers lastenverlichting het belangrijkste thema. Nu is dat vermindering van de regelgeving. Die is echt geëxplodeerd. Wij pleiten voor een minister van ondernemerschap die overbodige regels gaat aanpakken.’’

Luister voor het laatste nieuws naar de AD Nieuws Update:

Bekijk hier alle video's op het gebied van werk en carrière: