Hoe ziet de arbeidsmarkt er in de toekomst uit? ‘Hosselen is het nieuwe werken’

 Het Tijdperk van Chaos. Dat klinkt best eng.
,,Ik gebruik niet de huidige definitie van chaos, wat een rommeltje betekent, maar de oud-Griekse, dan is het: ‘het grote niets’, waarin alles beweegt en alle kanten op gaat. Daaruit ontstaat een nieuwe orde en niet per se een rommeltje.” 

Wat staat ons op korte termijn te wachten?
,,De komende drie á vier jaar zijn wij nog niet af van corona, pas vanaf 2024 zullen we in staat zijn voldoende effectieve vaccins en medicijnen te distribueren onder vrijwel de hele wereldbevolking.”

En tot die tijd? 
,,Leven we van lockdown tot lockdown. Er zullen niet alleen lockdowns komen vanwege de pandemie maar ook klimaatlockdowns. Dat gebeurt al in New Delhi en Sjanghai bij een smogalarm en zoiets zal ook hier, door de nieuwe minister van Klimaat of de minister van Stikstof , geïntroduceerd worden. Bij een teveel aan CO2 in de lucht, zal er geen autoloze zondag komen, maar een autoloze week. Fabrieken blijven dicht, geen wagen, bus of tram rijdt. We zullen met zijn allen thuis moeten blijven.”

Dat heeft gevolgen voor hoe wij werken. Het hybride werken blijft?
,,Ja, en doordat we meer thuiswerken, beleeft het platteland een opleving. Om de grote steden heen zullen tuinsteden ontstaan, net als in de jaren 20, met meer ruimte, meer groen, meer woonruimte. Je hoeft niet meer met je laptop aan de keukentafel want je hebt een aparte werkkamer. Het is niet nieuw, in de middeleeuwen werkten we ook vanuit huis: de smid woonde boven de smederij, de slager boven de slagerij, de boer op zijn boerderij.”

Dus we gaan terug naar de middeleeuwen?
,,Inderdaad, maar dan technisch beter gefaciliteerd. Daarnaast gaan we steeds meer mensen zien werken in de reparatieklasse, een groeiende groep die kleding vermaakt, meubels opnieuw stoffeert, horloges repareert. Vandaar dat steeds meer mensen een schuurtje hebben om dat soort werkzaamheden in te doen. Nu al verdienen honderdduizenden mensen er geld mee en dat zullen er nog veel meer worden.”

Thuiswerken betekent niet minder hard werken. Hoe moeten mensen dat combineren met hun privéleven?
,,Het werk gaat zo georganiseerd worden dat we in een driedaagse werkweek alles gedaan hebben, door het inzetten van robots, artificial intelligence en camera’s met gezichtsherkenning. Zo hebben we meer tijd voor mantelzorg en kinderopvang en andere activiteiten. We gaan leren om betaald en onbetaald werk te combineren.”

In je boek schrijf je dat de zorg sexy gaat worden, hoe precies?
 ,,Er gaat fors bezuinigd worden op de zorg. Tegelijk speelt de vergrijzing. De zorg wordt zo sexy dat outsiders er nieuwe doorbraakinnovaties voor gaan bedenken.”

Zoals een chirurg die van huis uit operaties kan uitvoeren? 
,,In heel Nederland vinden er nu al operaties plaats waarbij de chirurg opereert door een robot aan te sturen. Nu zit hij nog naast de patiënt de robot te bedienen. Maar straks, met 6G-internet, kan hij de operatierobot vanuit huis bedienen, via zijn computerscherm.”

Wat zijn daar de voordelen van? 
,,Doordat robots met kleinere mesjes opereren, zijn wondjes kleiner, genezen ze sneller en is er minder kans op infecties. Daarom hoeven minder mensen na een operatie minder lang op ic te verblijven.”

Komen er ook nieuwe beroepen bij? 
,,Robotreparateur. Die dingen krijgen toch kuren, of er moet een onderdeel vervangen worden.”

Aan de ene kant nemen robots ons werk over, aan de andere kant gaan we meer met onze handen werken. Is dat niet tegenstrijdig?
,,Nee. De vergrijzing zorgt er ook voor dat we meer met de hand moeten doen, want robots kunnen niet alle werkzaamheden uitvoeren. Een beginnende loodgieter in Amsterdam verdient daarom nu al evenveel als een beginnend jurist. Maar ook voor timmermannen, stukadoors en schilders komt er meer werk. Ik weiger het lager opgeleiden te noemen, want het zijn ambachtslieden waar we niet zonder kunnen. Een keuken plaatsen of schilderij ophangen gaat een robot niet voor je doen.” 

Gaan we ons massaal laten omscholen?
,,Het wordt vooral een combinatie van diverse werkzaamheden. We gaan bijvoorbeeld twee dagen zzp’en combineren met een dag klussen en een dag vrijwilligerswerk. In Suriname noemen ze dat ‘hosselen’, als je baantjes en taakjes combineert. Hosselen is het nieuwe werken.”

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: