‘Mark Zuckerberg wil met zijn Metaverse ook ons werkende bestaan koloniseren’

Als het aan Mark Zuckerberg ligt, speelt ons leven zich in de toekomst alleen nog maar af in de digitale wereld. Het opperhoofd van Facebook - ahum, nu Meta geheten - kondigde vorige maand zijn plannen aan voor de ‘Metaverse’, een allesomvattend, digitaal universum. Door middel van VR-brillen en slimme software kunnen we straks ook in het Facebook-universum winkelen, daten, ontspannen, socializen, sporten, spelen.

En ja, ook werken. Want als de plannen van Meta werkelijkheid worden, hoeven we in de toekomst voor ons werk ons huis helemaal niet meer uit - althans, dat geldt voor de mensen met een kantoorbaan. Niet meer reizen van en naar kantoor - niet meer die enge, boze buitenwereld in - en middels de VR-space toch het gevoel hebben dat je collega’s in de buurt zijn. 

Vergaderen? Dat doe je ook met je VR-bril op. Dan is het net alsof je niet alleen thuis zit, maar met je team op een hippe, zonovergoten vergaderlocatie aan het strand. Allemaal mooi, leuk, en vooral ‘veilig’. Oh ja, en volledig gemodereerd door Facebook/Meta, natuurlijk.

Ik heb er sinds de lancering al de hele maand nachtmerries over. Dan droom ik over hoe ik in de toekomst mijn dagen slijt, steeds meer alleen en afgezonderd van de rest van de wereld, met hele dagen verplicht zo’n VR-bril op mijn hoofd. Ik word in Zuckerbergs droomwereld overspoeld met notificaties, duizenden reclameboodschappen die ik niet kan uitzetten en bakken vol fake news. Voor de échte wereld word ik dan steeds banger - geef mij maar de overzichtelijke, veilige wereld van Meta waar mij niets kan gebeuren. Badend in het zweet word ik dan uit zo’n droom wakker: ik wil niet in de Metaverse!

Facebook heeft het eerder gepresteerd om ons met zijn eigen platform, met Instagram en met WhatsApp totaal verslingerd te maken aan onze digitale devices. Gebruik van hun services - zo weten we inmiddels uit psychologisch onderzoek - gaat ten koste van ons levensgeluk, onze communicatieve vaardigheden en onze mentale gezondheid. En nu wil dit enge bedrijf uit Californië ook nog de rest van ons menselijk bestaan koloniseren: ons werkende bestaan, onze vrije tijd, ons contact met geliefden, familie en vrienden.

Willen we als mensheid een kans hebben in de toekomst, dan zullen we mínder als robots moeten worden, in plaats van meer. Mij zal je dus niet in die Metaverse zien: geef mijn portie maar aan fikkie. Ik spendeer mijn tijd liever met echte mensen, in de vieze, onvoorspelbare, grote boze buitenwereld. 

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020). 

Wat sociale media als Facebook en Instagram zo onweerstaanbaar maken, legt Thijs uit in deze video: