Waarom ons reptielenbrein verslingerd is aan Instagram

Het is slecht voor mijn concentratie. Ik word er jaloers en verontwaardigd van. Het is ongelofelijk zonde van mijn tijd en energie. En toch lijk ik er maar niet mee te kunnen stoppen: Instagram, het al net zo kwaadaardige broertje van Facebook. Elke keer dat ik mijn telefoon oppak, wordt mijn aandacht getrokken naar het paarse icoontje. Het algoritme weet als geen ander mijn reptielenbrein in haar greep te houden: erkenning! Mensen vinden me leuk! Ik heb volgers! Kijk al die mooie foto’s nou! Voor ik het weet, ben ik mijn kostbare levensminuten aan het wegscrollen, en ben ik tegelijk teleurgesteld in mijn eigen gebrek aan discipline. Niet echt een positieve invloed op mijn leven.

_{De tekst gaat verder onder de foto.}

Mét Instagram leven lukt dus niet echt, maar zonder kan helaas evenmin. Ik heb voor mijn habit namelijk het ultieme excuus: ik heb het nódig, voor mijn werk. Als zzp’er moet ik me zogezegd in de kijker spelen. Een publiek profiel bouwen kan tegenwoordig amper zonder de ‘socials’. Doe ik er niet aan mee, dan zet ik mezelf nodeloos op achterstand. Het probleem is echter dat mijn hoofd geen onderscheid kent tussen het zakelijke en persoonlijke gebruik. Mijn zelfcontrole schiet tekort en ik scrol me binnen no time weer suf - hetgeen natuurlijk juist ten koste gaat van mijn werk.

Ik hoor u al denken: dan zet je toch je notificaties uit? Dat scheelt inderdaad, omdat ik dan gedurende de dag niet meer te pas en te onpas onderbroken wordt door binnenkomende berichtjes of likes. Maar de app wordt ook zonder notificaties alsnog onderdeel van het vaste check-rondje op mijn smartphone. Krijg ik geen notificaties, dan ga ik zelf blijkbaar steeds kijken of er niet toevallig nieuws is.

Een maand geleden heb ik eindelijk een oplossing gevonden die wel lijkt te werken - al is het wel een behoorlijk omslachtige. Ik zorg gewoon dat de app niet standaard meer op mijn telefoon staat. Wanneer ik nu iets op het platform wil posten omwille van werk installeer ik steeds de hele app opnieuw - met toestemmingen en wachtwoorden en alles. Ik ben er al gauw een paar minuten mee bezig: een flink hoge drempel. Nadat ik mijn bericht heb verstuurd, druk ik ogenblikkelijk weer op het rode minnetje om de app te verwijderen. Dat laatste moet ik dan niet vergeten, want anders zit ik alsnog dwangmatig te checken.

Zelfcontrole is overrated, met de duivelse algoritmes van 2021. Het enige dat wel werkt: de drempel voor je reptielenbrein zo hoog mogelijk maken. 

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020). 

Dit zijn de tips van Thijs om een burn-out te voorkomen:

Bekijk de video’s over werk en carrière in onderstaande playlist: