Dik Kusters wil de laatste restjes van het Waallandschap redden met verf en inkt

Dik Kusters (1952) legt graag de schoonheid van het Waallandschap vast. Vanwege het fascinerende spel tussen land, licht en water, maar ook omdat hij ‘de laatste restjes’ wil vereeuwigen. Want: ,,Dit landschap wordt sluimerend weggesaneerd.”

Zijn wieg stond in Ophemert en hij groeide op nabij de Waal. ,,Als jonge jongen struinde ik al door de uiterwaarden. Ik zocht er naar kievitseieren, ging er zwemmen, vissen.”

Na de basisschool ging Kusters naar de LTS , waar hij zich tot huisschilder bekwaamde. ,,Het was een leraar, die onderweg zei: ‘jij kunt veel meer’. Dus na school ging in aan de slag als huisschilder, maar ook met allerlei avondstudies.” 

Als finishing touch ging hij naar de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg. ,,Zo behaalde ik ook de akte, waarmee ik les mocht geven in tekenen, schilderen en handvaardigheid. En ik keerde terug op de LTS: oud-leraren werden collega’s.”

Kusters werd docent, aansluitend locatieleider op de praktijkonderwijsafdeling van het Tielse Lingecollege en zou dat tot zijn pensioen blijven. Toch, ‘de kunst’ werd nimmer op een lager pitje gezet. ,,Docentschap was een vorm van onderhoud. Maar kunst moest én moet.”

Na de academie exposeerde hij sporadisch. Maar zichzelf ‘verkopen’, zat niet in de nog altijd bescheiden Kusters, die ook zelf zegt: ,,Ik ben nooit iemand geweest die zichzelf op de borst klopt met ‘kijk mij de kunstenaar’.” 

Toch, door zich medio jaren tachtig aan te sluiten bij Kunststichting Neerijnen, leerde hij menig ander kunstenaar kennen en werd exposeren frequenter. Bij de kunstclub zat onder andere ook ‘meester’ Willem den Ouden. 

,,Mensen zeggen vaak: ‘jouw landschappen zijn geïnspireerd op die van Den Ouden hè?’ Maar dat is het niet. Het is het Waallandschap van Den Ouden, maar het is ook mijn landschap en we hebben ieder ons eigen handschrift.”

Kenmerkend voor het handschrift van Kusters is onder meer de altijd lage horizon:,, Je moet je hand voor land en water kunnen houden en daarna verdrinken in de lucht.” Ook maakt de in jaren negentig in Varik neergestreken kunstenaar opvallend groot werk. 

,,Doorgaans zijn aquarellen 30 bij 40 centimeter. Soms maak ik van die kleintjes, maar die van mij zijn vaak veel groter. Ik heb behoefte het landschap uit te drágen.”  Daarnaast zijn Kusters’ ‘transparante facades’ karakteristiek, waarmee hij ‘bomen achter bomen’ realiseert door airbush-inkt te 'spatten’ met tandenborstel en horrengaas.

_{tekst loopt door onder de foto}

Het Waallandschap: Kusters kan er vol passie over vertellen. ,,Die interactie tussen land, licht en water: adembenemend. En bij komend en gaand hoog water krijg je dat prachtige, meanderende water over de uiterwaarden en zie je in plassen de weerspiegeling van de lucht.”

Kusters vertaalt zijn geliefde landschap verfijnd, maar aanschouwt tegelijkertijd de ‘verloedering’. 

,,Het lyrische is weg, de Waal begint steeds meer een snelweg te worden. Toen ze een eeuw geleden de Waal begonnen in te dammen, begon ook de industrialisatie en de laatste 15 jaar gaat die wel heel erg hard. Zolang de mensheid economisch wil groeien, gaat ook de verloedering van het landschap voort. Ik leg de schoonheid van het Waallandschap vast, maar eigenlijk vooral wat er nog van over is. De laatste restjes.”