Oorlogshandelingen bij Maas tot in detail uitgeplozen

Bombs Away, een adviesbureau op het gebied van explosievenopsporing, heeft op verzoek van Meanderende Maas een lijvig onderzoeksrapport opgesteld waarin alle bekende vliegtuigcrashes, bombardementen, militaire stellingen en waarnemingen van oorlogsmunitie op een rij zijn gezet. Inclusief kaarten en oude en nieuwe luchtfoto's.

Dat maakt het niet alleen tot een onmisbaar rapport bij eventueel grondverzet als Meanderende Maas - tussen Niftrik en Alphen met name aan de zuidoever van de Maas - wordt uitgevoerd. Ook voor in de Tweede Wereldoorlog geïnteresseerde (amateur)historici is het een bron van informatie.

Onder meer hebben de onderzoekers tot in detail uiteengezet wat de gevolgen waren van het Amerikaans bombardement op de spoorbrug bij Niftrik/Ravenstein op 1 september 1944. Dat is een van de hotspots van munitie. Bombs Away toont luchtfoto's van voor dit bombardement en erna. Daarop zijn de verstoringen in het landschap te zien als gevolg van het bombardement.

De onderzoekers noemen ook de Maas-Waalstelling, de Nederlandse verdedigingslinie van Druten tot Appeltern. Langs de westzijde van die lijn stond om de honderd meter een kazemat, in totaal 76 stuks. De locaties waar geschut stond opgesteld zijn geïnventariseerd, net als de oorlogshandelingen die zich met name concentreerden rond de Duitse inval in 1940 en de laatste twee oorlogsjaren.

Behalve het Amerikaans bombardement op de spoorbrug zijn de belangrijkste items de crash van een Britse Short Stirling bij Megen op 21 september 1944, Duitse stellingen en munitieopslagplaatsen en het neerkomen van Duitse V1's in de laatste maanden van de oorlog.

Op basis van het onderzoek komt Bombs Away tot een verdeling van het traject in verdachte en onverdachte gebieden. In die laatste kan veilig de schop in de grond. In de verdachte gebieden is het oppassen geblazen.

De zones met militaire werken hebben volgens de onderzoekers een 'zeer hoge archeologische verwachting'. Daar kunnen resten worden gevonden als wapens, sporen van grachten, loopgraven en houten verschansingen.

Meanderende Maas heeft archeologisch bedrijf RAAP ook een inventarisatie laten uitvoeren. RAAP geeft een hoge waardering aan oorspronkelijke stukken dijk aan de Brabantse kant van de Maas en de dorpen daar. Aan de Gelderse kant vallen de dorpskernen buiten het onderzochte gebied.

Opmerkelijk is dat het bureau niet ingaat op de spectaculaire archeologische vondsten in zandwinningsproject Over de Maas tussen Alphen en Dreumel. Daar zijn de afgelopen 7 jaar vondsten gedaan uit zo'n beetje alle prehistorische en historische perioden. Het meest oostelijke stuk van Over de Maas valt binnen het werkgebied van Meanderende Maas.