Eeneiige tweelingen ontstaan nadat een bevruchte eicel in tweeën splitst. Ze verschillen op die manier van twee-eiige tweelingen waarbij twee verschillende eicellen (na een dubbele eisprong) worden bevrucht. Dat verklaart meteen waarom eeneiige tweelingen identiek zijn qua uiterlijk en twee-eiige tweelingen verschillend (kunnen) zijn, zowel qua uiterlijk als geslacht. Uit internationaal onderzoek waar onder meer de Vrije Universiteit Amsterdam aan meewerkte, blijkt nu dat dat proces alvast niet op toeval berust. Dat schrijven de onderzoekers in het vaktijdschrift Nature Communications.

Biologisch psycholoog Jenny van Dongen en hoogleraar Dorret Boomsma (Vrije Universiteit Amsterdam) bestudeerden maar liefst 6.000 tweelingen uit Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Finland en Australië. Ze namen hun genoom onder de loep en kwamen zo tot een doorbraak.

,,Het ontstaan ​​én de geboorte van eeneiige tweelingen is altijd een compleet mysterie geweest. Het is een van de weinige eigenschappen waarbij genen geen of een zeer bescheiden rol spelen. Dit is de eerste keer dat we een biologische oorzaak hebben gevonden”, zegt Boomsma over de ontdekking.

Wat is die biologische oorzaak dan? Uit het onderzoek blijkt dat identieke tweelingen een uniek epigenetisch profiel hebben. De epigenetica richt zich tot duurzame erfelijke eigenschappen die in de genexpressie optreden. Een vorm van epigenetica is methylatie: dat zijn chemische elementen die bepalen hoe sterk genen tot uiting komen.

Uit het onderzoek blijkt dat de methylatie op het genoom van identieke tweelingen duidelijk verschilt van twee-eiige tweelingen. ,,Wij vonden 834 locaties in het DNA waar het niveau van methylatie bij eeneiige tweelingen anders was dan bij de rest. Deze locaties in het DNA zijn betrokken bij functies in de vroege embryonale ontwikkeling,” verduidelijkt onderzoeksleider Jenny van Dongen.

Bovendien zouden de resultaten ook kunnen leiden tot een beter begrip van aangeboren afwijkingen, die soms vaker voorkomen bij eeneiige tweelingen. ,,Een bijzonder verrassende bevinding is dat we uit het epigenetische profiel kunnen bepalen of iemand een identieke tweeling is. Daarmee kunnen we ook zien of iemand een eeneiige tweelingbroer of -zus vroeg in de zwangerschap heeft verloren. In het Engels wordt dit het ‘vanishing twin syndrome’ genoemd (verdwijnende tweeling syndroom)”, zegt Van Dongen nog. Bij dat syndroom overlijdt en verdwijnt een van de embryo’s al kort na de bevruchting waardoor deze vroeger zelden werd opgemerkt. Het weefsel van de overleden foetus wordt dan opgenomen door de andere tweeling, de placenta of door de moeder.