Nieuw archeologisch onderzoek bevestigt: Wijchen was duizenden jaren lang een centrum in de regio

videoWIJCHEN - Opgravingen naast de bioscoop aan de Oude Klapstraat bevestigen nog eens wat de laatste jaren al steeds duidelijker werd: Wijchen was van de late steentijd tot in de Middeleeuwen een belangrijk regionaal centrum.

Menno Pols

Delen per e-mail

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en Google privacybeleid en de gebruiksvoorwaarden zijn van toepassing.

En weer was het raak. Naast bioscoop Cinema Roma aan de Oude Klapstraat in Wijchen wordt aan het riool gewerkt. Voorafgaand aan het werk onderzochten archeologen van VUhbs Archeologie het gebied. 

Ze vonden een flink aantal huisplattegronden, waterputten en aardewerk uit het eind van de vroege en het begin van de volle middeleeuwen. ,,Zeg maar ruwweg tussen 800 en 1200’’, zegt Johan van Kampen van VUhbs. 

Kralenketting met gouden schijf die in de jaren '90 van de vorige eeuw werd gevonden in het Merovingisch grafveld in het centrum van Wijchen.
Volledig scherm
Kralenketting met gouden schijf die in de jaren '90 van de vorige eeuw werd gevonden in het Merovingisch grafveld in het centrum van Wijchen.

‘Hier moet een flink centrum zijn geweest’

Archeologen voeren in 2015 onderzoek uit in de bodem van de Oostflank in Wijchen.
Volledig scherm
Archeologen voeren in 2015 onderzoek uit in de bodem van de Oostflank in Wijchen. © Archieffoto Eveline van Elk

Van Kampen heeft al meer onderzoek gedaan in Wijchen, onder meer in de Oostflank. ,,Deze vondsten bevestigen wat ik al eerder zei: Wijchen is lange tijd een belangrijk plaats in de regio geweest. Als je kijkt naar de hoeveelheid huizen die we hier gevonden hebben uit de periode 800-1200, kun je alleen maar concluderen dat hier toen een flink centrum moet zijn geweest.’’ 

,,In de Oostflank hebben we uit dezelfde periode sporen van ijzerproductie gevonden. Die werd aangestuurd door de elite. Dat betekent dat de hoge status van Wijchen vanaf de Romeinse tijd via de Merovingers doorliep tot in de middeleeuwen.’’

‘De puzzel wordt steeds completer’

Ester van der Linden, gemeente-archeoloog van Wijchen, is enthousiast over wat er de laatste weken is gevonden. ,,De puzzel wordt steeds completer. In de Oostflank is in 2015 een ven gevonden dat vol zat met aardewerk. Er zijn daar sporen gevonden van bewoning uit de late steentijd, zeg maar vanaf zo’n 2900 tot 2750 voor Christus, maar ook van daarna. Ook hier geeft het aantal sporen aan dat het geen kleine nederzetting is geweest. Op de Tienakker is een Romeinse villa gevonden die rond 300 ook versterkt is. Dat geeft aan dat de plek toen ook belangrijk was.’’

De donkere lijn geeft de contour aan van het ven dat in het Oostflank-gebied werd gevonden.
Volledig scherm
De donkere lijn geeft de contour aan van het ven dat in het Oostflank-gebied werd gevonden. © Foto: Gemeente Wijchen
Stenen voorwerp, waarschijnlijk een amulet of weefgewicht, uit de late steentijd, gevonden in het Oostflank-gebied.
Volledig scherm
Stenen voorwerp, waarschijnlijk een amulet of weefgewicht, uit de late steentijd, gevonden in het Oostflank-gebied. © Eveline van Elk

Essentieel voor de ontwikkeling van Wijchen zijn de rivierduinen, die dateren uit de laatste ijstijd. ,,Het waren ideale woonplekken’’, zegt Van der Linden. ,,Op het rivierduin woonde je droog en kon je voedsel verbouwen en je vee weiden. Om je heen was water, om te drinken en in te vissen.’’

Na de Romeinen, van de vijfde tot het begin van de zevende eeuw, woonden de Merovingers, een Frankisch volk, in het huidige Wijchen. Onder de Marktpromenade in het centrum werd al in de jaren ’90 van de vorige eeuw een groot Merovingisch grafveld gevonden. 

,,De omvang van het grafveld, de metalen voorwerpen en sieraden die daar gevonden zijn, geven aan dat het echt een plek van belang was. Er zijn dingen gevonden die verder alleen bekend zijn uit Bourgondië, de kern van het Merovingische rijk’’, zegt Van der Linden. 

Archeologisch onderzoek in 1992, op de plek waar nu de Albert Heijn en de Marktpromenade in het centrum van Wijchen zijn. Op deze plek werd het Merovingisch grafveld gevonden.
Volledig scherm
Archeologisch onderzoek in 1992, op de plek waar nu de Albert Heijn en de Marktpromenade in het centrum van Wijchen zijn. Op deze plek werd het Merovingisch grafveld gevonden. © Archieffoto: Jan Rikken

‘Andere plaatsen in de omgeving werden belangrijker’

De vondsten van de afgelopen weken werpen een licht op de vroege middeleeuwen. De motte in Leur dateert uit de volle of hoge middeleeuwen (1000-1250). Uit de late middeleeuwen dateren de kastelen van Hernen, Batenburg, Balgoij (verloren gegaan) en Wijchen. Na de middeleeuwen boette Wijchen aan belang in. ,,Misschien had het te maken met de wet van de remmende voorsprong’’, oppert Van der Linden. ,,Wijchen zakte zelf niet weg, maar andere plaatsen in de omgeving werden belangrijker.’’ 

Peter Peer draait pennen van duizend jaar oud hout

Houtbewerker Peter Peer uit Velp (bij Grave) toont een stuk van een middeleeuwse uitgeholde boomstam, die deel uitmaakte van de waterput die in Wijchen werd gevonden.
Volledig scherm
Houtbewerker Peter Peer uit Velp (bij Grave) toont een stuk van een middeleeuwse uitgeholde boomstam, die deel uitmaakte van de waterput die in Wijchen werd gevonden. © Paul Rapp

VELP - Houtdraaier Peter Peer uit Velp (bij Grave) kreeg een houten middeleeuwse waterput uit Wijchen. Hij draait er kommen van, en misschien wel pennen voor de gemeente Wijchen.
De Gelderlander gebruikt je persoonsgegevens om deze reactie te kunnen plaatsen. Meer informatie vind je in ons privacy statement. Reacties van mensen die de nickname anonymous, anoniem of een variant daarop voeren, worden niet geplaatst.

Verder in het nieuws

Maas en Waal

Net binnen

Meest gelezen

Webwinkel

Meest gedeeld