Het verondiepen van plassen is goed voor de natuurontwikkeling, zo was tien jaar geleden het idee. Maar inmiddels zijn er rapporten verschenen waarin de natuurwaarde van diepe waterplassen wordt benadrukt. ,,Verondiepen is niet altijd een goed idee. Zeker niet als dat gebeurt met vervuilde grond”, zegt prof. dr. Jan Roelofs (hoogleraar Radboud Universiteit). ,,In de meeste grond die verwerkt wordt zitten te veel fosfaten. Rampzalig voor de waterkwaliteit. Dit zal altijd zorgen voor de blauwalgengroei. Het water zal vertroebelen.”

Datzelfde oordeel velt dr. Joop Harmsen, gepensioneerd onderzoeker bij de Wageningen Universiteit. Hij was tien jaar geleden een belangrijke adviseur voor de overheid bij verondiepingsprojecten. Maar hij heeft zijn mening bijgesteld: ,,Ondiepe systemen werden altijd als ecologisch interessanter beschouwd dan diepe wateren. Maar dat inzicht is inmiddels veranderd.”

Het tien jaar oude plan van het verondiepen van de kleiput in Winterswijk is hoognodig aan een herziening toe, vinden ze. Nu stoppen zou de kleiput in Winterswijk nog kunnen redden, zeggen de beide deskundigen. Met de grond die er nu al in is gestort, kunnen glooiende oevers gemaakt worden, want dat is wel een goed onderdeel van het plan.  Door glooiende oevers komen er meer libellensoorten, amfibieën en broedplaatsen voor vogels. ,,Maar laat de put verder op diepte", adviseren zowel Harmsen en Roelofs.  Er is inmiddels 36.000 kuub gestort van de uiteindelijke 260.000 kuub.

De gemeente Winterswijk is vooralsnog niet van plan af te zien van het project. Het storten van lichtvervuilde industriegrond is namelijk een flinke financiële meevaller voor de gemeente. Op die manier kunnen ze gratis van hun eigen vervuilde grond af. En door buurgemeentes te laten betalen voor het storten van vervuilde grond is er na aftrek van kosten een uiteindelijke winst van drie ton. 

Het project ligt momenteel stil na de PFAS-affaire van dit najaar. De gemeente had, tegen alle regels in, grond gestort die niet was gecontroleerd op de giftige stof PFAS. Er loopt een onderzoek van de inspectie naar de gang van zaken. ,,We moeten nu overigens afwachten wat het rijk besluit over PFAS. Op dit moment mogen we niets storten, ook niet als er een geringe hoeveelheid PFAS in de grond zit. Als dat zo blijft, zullen we het hele plan moeten herzien”, aldus wethouder Inge klein Gunnewiek. 

Het Waterschap Rijn & IJssel verwijst voor de inhoudelijke kant van het project van de kleiput naar de gemeente Winterswijk. ,,Die is uitvoerder, wij zijn alleen toezichthouder”, aldus woordvoerder Vanya Ginsel. Het waterschap controleert de rapporten van de partijen grond die worden gestort en keurt de waterkwaliteit twee keer per jaar.