De sjoel is met ingang van 2021 overgedragen door de Joodse gemeente Winterswijk aan de Stichting Cultuurbehoud Achterhoek. De nieuwe eigenaar garandeert dat dit beeldbepalende gebouw voor de joodse gemeenschap van Winterswijk ook in de toekomst zijn functie als synagoge behoudt.

De overdracht van het eigendom volgt op de jarenlange daling van het aantal leden van de joodse gemeenschap van Winterswijk. ,,Onze joodse gemeente telt nog maar een handvol mensen", zegt Mirjam Schwarz, die blij is met de overdracht. ,,Wij konden met slechts twaalf leden niet langer de jaarlijkse lasten van het noodzakelijke onderhoud dragen.” 

Het synagogecomplex is in zijn geheel een rijksmonument en is hoognodig aan renovatie toe. ,,Dat is sinds de jaren tachtig niet meer gebeurd", aldus Schwarz, die naast de synagoge woont.

Naast de synagoge omvat het complex ook de eeuwenoude begraafplaats, het rituele badhuis (mikwe), het twee lokalen tellende schooltje en de woning van de voorganger. Samen vertellen deze gebouwen het verhaal van de eens bloeiende joodse gemeenschap van Winterswijk. 

De eigendomsoverdracht aan SCA heeft alleen betrekking op de synagoge en het mikwe. De woning en het schoolgebouw zijn privébezit. De begraafplaats valt onder de verantwoordelijkheid van de lokale joodse gemeente en het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap.

De synagoge is het eerste monument dat door de Stichting Cultuurbehoud Achterhoek, die in 2016 is opgericht, is verworven. Of het monumentale bezit verder groeit is nu nog niet bekend, zegt SCA-voorzitter Anne Joldersma. ,,Dat hangt er ook van af of zich nog iets aandient. Maar we zijn niet actief op zoek. De stichting is ontstaan naar aanleiding van de vraag van de synagoge.”

Voor de invulling van het culturele programma wordt samengewerkt met de stichting Winterswijkse Synagoge. De vrijwilligers van SWS verzorgen het culturele aanbod in de sjoel.