‘Accepteren we dat verhuurders van kamers zo met jongeren omgaan?’

Mijn nichtje woont al jaren in Amsterdam, voor studie en werk, maar moet elke paar maanden opnieuw verhuizen. Even tijdelijk een kamertje bij iemand in huis, dan weer ergens antikraak in een zelfbouw-koopwoning, dan weer een tijdelijk huurcontract, daarna weer ergens illegaal woningdelen (want eigenaar wil geen vergunning aanvragen maar wil wél de 2000 euro per maand vangen).  Ze gaat van tijdelijke plek naar tijdelijke plek. Een voortdurende stress over de woononzekerheid is het gevolg, een veilige en rustige plek die echt nodig is om een leven op te bouwen ontbreekt. De urbane nomade.

Ik keek op Kamernet, een grote website met aanbod van particuliere kamers. Ik schrok van wat ik zag. Ik ben al lang professioneel bezig met huurprijzen, huurrecht, woonproblematiek en allerlei misstanden die door huisjesmelkers worden gepleegd. Nu zag ik op Kamernet een advertentie voor een kamer van 16 vierkante meter in Slotermeer te huur voor 950 euro per maand. In Slotervaart zijn in een voormalige eengezinswoning tien kleine kamertjes van elk 8 vierkante meter getimmerd die voor 700 euro per stuk worden verhuurd. Voor de eigenaar levert die woning nu 7000 euro per maand op.

In Zuidoost staat een kamer te huur voor maar liefst 1200 euro, dan krijg je 16 vierkante meter, en de advertentie meldt verder: ‘De keuken mag alleen gebruikt worden voor opwarmen en bewaren van voedsel, niet koken.’

Dit zijn huurprijzen voor kamers die hoger liggen dan de maandelijkse hypotheeklasten van de gemiddelde huizenbezitter.

Is dít wat wij onze jongeren bieden? Zelfs voor de kleinste kamertjes aan de rand van de stad betaal je 700 euro of 1200 euro? Wie kan en wil dat betalen? Wat zegt dit over de woonkansen voor jonge mensen in de grote steden? Moeten jongvolwassenen tot hun dertigste thuis blijven wonen? Hoe moet je zelfstandig worden wanneer je geen betaalbare huisvesting kunt vinden? Accepteren we als oudere generatie dat verhuurders zo met onze jongeren omgaan? Vinden we het wel best allemaal?

Zowel voor de huur van zelfstandige woningen als voor kamers geldt het ‘puntensysteem’. Volgens dit wettelijke stelsel zouden de meeste kamers ongeveer 300 euro mogen kosten. Maar verhuurders houden zich helemaal niet aan het huisprijzenstelsel. Waarom zou een particuliere eigenaar een kamer voor 300 euro verhuren als hij vanwege de woningnood ook gewoon 700 euro kan vragen?

Ja, de huurder mag naar de Huurcommissie om de huurprijs te laten toetsen aan dit puntenstelsel, en als de huurprijs te hoog is, wordt deze verlaagd. Je bent er als kamerhuurder vervolgens wel zeker van dat je tijdelijke huurcontract niet meer wordt verlengd en dat de relatie met de verhuurder niet meer goed zal zijn.

Is er dan niets aan te doen? Jawel. Natuurlijk helpt het bouwen van meer kamers, Amsterdam heeft de ambitie om de komende jaren 10.500 nieuwe kamers te realiseren bovenop de 10.000 kamers die de afgelopen vier jaar al zijn gebouwd. Bouwen alleen is echter niet voldoende. Het zou helpen als we het puntensysteem wettelijk verplicht gaan maken. Dan mag een verhuurder een kamer met een volgens het puntenstelsel wettelijk vastgestelde maximale huurprijs van 380 euro niet meer verhuren.

Een verhuurder die structureel te hoge huurprijzen vraagt zou vervolgd moeten kunnen worden door het OM. We halen daarmee het initiatief om iets te doen tegen te hoge huren weg bij de individuele huurder en maken de aanpak van woekerhuren een verantwoordelijkheid van de samenleving. Zo hoort het ook. Huisjesmelkers teren op de samenleving, laat het ook de samenleving zijn die in actie komt tegen huisjesmelkers.

Grootste voordeel voor onze jonge generatie stadgenoten is dat ze weer betaalbaar kunnen wonen, en deze maatregel zet tegelijkertijd een rem op het prijsopdrijvende effect van alsmaar stijgende huurprijzen. Voor de vele beleggers die woningen opkopen om ze kamersgewijs voor woekerhuren uit te melken wordt het ook minder interessant. Huisjesmelkers krijgen minder voet aan de grond. Minister Stientje van Veldhoven wil een ‘noodknop’ voor te hoge huren in de vrije sector (prima!), maar waarom ondernemen we tegelijkertijd geen actie om onze jongeren te beschermen tegen de grillen van de markt? Beste Minister, zullen we dit gewoon gaan regelen?

Gert Jan Bakker is werkzaam bij Stichting !WOON. De stichting helpt namens de gemeente inwoners met vragen over wonen in de stad.