De saffraankrokus is herfstfavoriet bij Romke van de Kaa. © Shutterstock

De stampers van deze bloem zijn kostbaarder dan goud

Eigen tuin eerstSommige krokussen bloeien in de lente, andere in het najaar. De allerleukste herfstkrokus is de Crocus sativus, vindt tuingoeroe Romke van de Kaa. Hij legt uit waarom.

Romke van de Kaa > 26-09-19, 14:09

Er zijn mensen die niet van snijbloemen houden. Niet omdat de productie daarvan met veel vergif gepaard zou gaan, wat vaak wel het geval is, maar omdat ze vinden dat bloemen ongestoord horen te groeien en bloeien. Afsnijden of plukken staat voor hen gelijk aan amputeren.

Ik ben van een andere religie. Ik vind het een sport om zomer en winter in mijn eigen tuin een bosje bloemen te kunnen plukken. En dat lukt meestal wel, zelfs als het vriest. Het grootste voordeel van bloemen in een vaasje is dat ik er op mijn gemak naar kan kijken.

Gladiolen

Naast mij staat nu een bos gladiolen in allerlei kleuren. Jawel, gladiolen; ik heb nu eenmaal een ordinaire smaak. Ik kijk recht in de bloemen die op ooghoogte staan. En ik voel me een voyeur - alsof je iemand recht tussen de benen kijkt. Want je kijkt naar de voortplantingsorganen van de plant.

Op die manier leer je zo’n bloem intiem kennen. Zo zie je dat deze is opgebouwd volgens het drietallig stelsel: drie buitenste en drie binnenste bloemblaadjes. Drie meeldraden en een stamper die aan het uiteinde in drieën is gespleten. Zo simpel is botanie: als je tot drie kunt tellen, kom je een heel eind.

Vierdaagse

Wij associëren gladiolen bijna altijd met de Nijmeegse Vierdaagse. Wandelaars die de tocht hebben volbracht, worden geëerd met bossen gladiolen die ze nauwelijks kunnen torsen. Ik zie dat altijd vol medeleven aan: heb je net kilometers lang de blaren op je hielen gelopen, word je ook nog eens gedwongen om zo’n zware bos bloemen tot over de finish te sjouwen. Drie leeuwenbekjes lijken wel voldoende.

Maar waar ik het eigenlijk over wilde hebben is die andere bloem die ook volgens het drietallig stelsel is opgebouwd: de krokus. Je hebt krokussen die in het voorjaar bloeien en krokussen die dat in de herfst doen. Die herfstkrokussen kun je nu kopen.

De knollen worden in een koelcel bewaard om te voorkomen dat ze al in het zakje gaan bloeien. Want zoals wij vroeger leerden droogzwemmen, bestaan er ook planten die kunnen droogbloeien. Die krokussen kun je in de tuin planten, en als je geen tuin hebt, ook in een pot op het balkon.

Saffraan

De leukste krokus die in het najaar bloeit is de saffraankrokus. Crocus sativus is de wetenschappelijke naam. Deze krokus bloeit in oktober en november met paars dooraderde bloemen. De bloemen hebben lange, knalrode stampers die uit de bloem hangen als de tong van een hijgende hond. Deze stampers kun je oogsten. Je knipt ze met een schaartje uit de bloem. Zo ‘steriliseer’ je de bloem in feite. De stampers kun je daarna drogen en jarenlang bewaren. En bij de rijst doen als je die kookt. Een kilo saffraan is kostbaarder dan een kilo goud, dus zelfvoorzienend zijn, zet zoden aan de dijk.

Saffraankrokussen zijn rijke bloeiers; één knol geeft minstens vijf bloemen. Met 25 knollen in een pot of in een bloembak ben je al spekkoper.