Stickertjes met uv-garantie kloppen niet altijd, blijkt als het panel gaat meten. © Koen Verheijden

Dit is de beste zonnebril

Voor jou getestHeb je een nieuwe zonnebril nodig? Grote kans dat die rond deze tijd in de aanbieding zijn. Kijk wel verder dan een hip montuurtje, waarschuwt ons panel opticiens. Over stralingsgevaar, gevlekte voorruiten en gesjoemel met stickertjes.

Matthijs Meeuwsen > 31-08-18, 20:00 Laatste update: 20:04

Het panel

Ton Juffermans (59) Ondernemer, al dik 40 jaar in de optiekbranche.

Riens Gort (67) Door de wol geverfde optometrist, van Riens Optiek.

Michael Boon (32) Erudiet optometrist van Brilmode Rob Boon.

Onze ervaren oogdeskundigen hebben alle zonnebrillen al eens voorbij zien komen. Van modelletje Nana Mouskouri tot John Lennon en van piloot- tot motorbendebril. ,,Ik weet nog dat half Nederland met een Miami Vicebril rondliep”, vertelt opticien Ton Juffermans. ,,De glazen waren hartstikke zwart, maar lieten alle uv-straling door. Gevaarlijke dingen.”

Hij wil maar zeggen: waar de meeste consumenten voornamelijk een modieus montuurtje op de neus willen, zou men minstens evenveel aandacht moeten schenken aan veiligheid. Dat je huid beschermd dient te worden tegen zonlicht mag inmiddels een open deur heten. Dat diezelfde uv-straling verantwoordelijk is voor staar, hoornvliesontstekingen en zelfs oogmelanomen wordt snel vergeten. En dat terwijl dit allerminst nieuws is. De Inuit kerfden uit rendiergeweien en walrus-ivoor eeuwen geleden al provisorische zonnebrillen met slechts een spleet in het midden. ,,Ik heb dan ook zelden een eskimo in de stoel”, grapt optometrist Michael Boon.

Korreltje zout

Het panel houdt college aan de hand van zes zonnebrillen, van prijscategorie toeristentoko tot sterrenoptiek. Allereerst wordt de uv-bescherming tegen het licht gehouden. Boon ontkracht direct een hardnekkig misverstand. ,,De donkerte van de glazen zegt niets over de mate waarin ze tegen uv-stralen beschermen.”

Door een ongelijke dan wel beschadigde coating laat het glas op de ene plaats 26 procent uv-straling door en een centimeter verder maar liefst 96 procent

De straling kan op verschillende manieren worden tegengehouden, legt hij uit. Materiaalkeuze van het glas. Pigment. Of een extra coating. Een kleurloze leesbril kan zo best alle uv-straling tegenhouden, terwijl een pikzwarte zonnebril de sluizen soms volledig openlaat. ,,Een donker glas dat geen uv-straling tegenhoudt is bovendien extra link omdat je pupil wel groter wordt.”

Vandaar dat fabrikanten prat gaan op een wildgroei aan stickertjes. UV100% of UV400 bijvoorbeeld; beide het teken dat een bril volledige bescherming tegen uv-licht zou bieden. Dat deze claims de consument geregeld zand in de ogen strooien, bewijst de bril van SIX. Met hun meetapparatuur stellen de heren vast dat deze zonnebril slechts 50,3 procent van de beloofde 100 procent biedt. Ook het 100%-stickertje van Hema is verre van de waarheid. Door een ongelijke dan wel beschadigde coating laat het glas op de ene plaats 26 procent uv-straling door en een centimeter verder maar liefst 96 procent. Ook de CE-categorie blijkt niet te kloppen. Deze markering geeft in vijf groepen aan in hoeverre een bril beschermt tegen verblinding. Van categorie 0 (0-20 procent lichtabsorptie) tot 4 (90-98 procent). ,,Een categorie 4 is geschikt op zee en hoog in de bergen, maar verboden in het verkeer”, benadrukt optometrist Riens Gort. ,,Als je daarmee de Maastunnel inrijdt en er staat na vijftien meter een auto stil, haal je sowieso het journaal.”

Polariserende glazen

Ook bij de keuze voor glaskleur zou het doel van de bril leidend moeten zijn, vindt het panel. In het groene gras van een golfbaan zie je een wit balletje bijvoorbeeld beter door een glas met een contrastverhogend geelfilter dan door grijze glazen.

,,En ook polariserende glazen zijn niet altijd het ei van Columbus”, vindt Juffermans. ,,Ze filteren horizontale lichtgolven weg, waardoor je geen lichtweerkaatsing ziet. Voor zeilers erg handig. Maar als je de 24 uur van Le Mans 24 rijdt in een oude Bugatti word je gek van de vlekken in je voorruit. Door gepolariseerde glazen zie je namelijk ook alle vervormingen in glazen objecten.” Ook de winkelruit van Riens Optiek in Schoonhoven - de proefruimte van vandaag - blijkt door gepolariseerd glas ineens een bijna hypnotiserend vlak vol pantervlekken.

Handschoenenkastje

Nog een eyeopener: laat je zonnebril nooit in het handschoenenkastje van je auto liggen. ,,Dat is een crematorium voor zonnebrillen”, waarschuwt Juffermans. ,,De temperatuur loopt zo ver op dat de glazen uitzetten. Het montuur biedt echter weerstand, waardoor er spanning en dus permanente vervorming van de glazen ontstaat.”

En nog één laatste advies van de vakbroeders: kies een pasvorm die de ogen goed omlijst. Met een gecurved, bij te stellen montuur zoals van het voortreffelijke Serengeti zit je gebakken. Met het te vlakke model van Hema allerminst. De uv-stralen kaatsen via water of stoep immers alsnog van onderen je pupillen in. Het panel is onverbiddelijk. Juffermans: ,,Jammer dat deze bril het daglicht heeft gezien.”

Meer informatie? Oogartsen.nl, oogfonds.nl, goedvoorogen.nl,
oogziekenhuis.nl, espf.nl

De uitslag

1. Serengeti
Cijfer: 9,5
Prijs: €284,95
Niet de hipste monturen, wel de Rolls Royce qua glazen. Het mineraalglas is kristalhelder, polariserend, meekleurend en perfect beschermend. De vorm zorgt voor goede afsluiting.

2. Ray-Ban
Cijfer: 9
Prijs: €152,50
Glas is van polycarbonaat (moeilijk breekbaar, kan krassen), polariserend en houdt al het uv-licht veilig tegen. Fijne flexpootjes en afstelbare oortips.

3. Ace & Tate
Cijfer: 8
Prijs: €98
Goed glas: 100% uv-bescherming, 82% lichtabsorptie en ontspiegeld. Kan wel relatief snel krassen en verkleuren.

4. Lounge Eyewear Bril
Cijfer: 4,5
Prijs: €6,95
Uit toeristentoko, haalt wél beloofde 100% uv-bescherming en CE-categorie 3. Maar flintertjes glas aan rand.

5. SIX
Cijfer: 2
Prijs: €12,95
Armetierig montuur van gespoten plastic en glazen met spanning en nauwelijks de helft van de beloofde 100%UV.

6. Hema
Cijfer: 2
Prijs: €10
Het beroerde montuur is voor deze prijs vergeven. De ongelijke, treurniswekkende anti-uv-coating niet. Een ramp voor de ogen.

De brillen van Ray-Ban en Serengeti werden beschikbaar gesteld door Ray-banXL.nl en SerengetiXL.nl