Huurprijzen aan banden: verhuurder mag straks niet meer vragen wat hij wil

Minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) wil niet de hele huurmarkt reguleren, maar wel de zogeheten middenhuur. Het gaat dan om woningen met een huur tot aan ‘ergens tussen de 1000 en 1250 euro per maand’, aldus de bewindsman. Hij wil voor die woningen het ‘woningwaardesysteem’(beter bekend als het puntenstelsel) invoeren, net zoals nu voor sociale huurwoningen geldt. Hoe meer punten een woning heeft, hoe hoger de huur mag zijn. Dat betekent dat een deel van de verhuurders straks niet meer zelf mag bepalen wat ze elke maand aan hun huurders vragen. Zij worden dan net zo beschermd als mensen die in een sociale huurwoning wonen.

Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij:

De wet moet in 2024 ingaan. Eerst wil De Jonge experimenten in Utrecht, Zwolle en Doetinchem afwachten om te kijken hoe dat systeem het best kan worden ingevoerd. Het bepalen van de precieze grens tot waar ook huurders op de vrije markt meer bescherming krijgen, is ook afhankelijk van de vraag of bijvoorbeeld pensioenfondsen dan nog wel willen blijven investeren in de bouw van nieuwe huurwoningen, zegt De Jonge.

Maar nodig is het wel, benadrukt hij. ,,Veel mensen kunnen geen betaalbare woning vinden of hebben te hoge woonlasten. Dat raakt aan de bestaanszekerheid van mensen. We moeten huurders en kopers beter beschermen.’’ Reden waarom het kabinet ook het recht op huurtoeslag gaat veranderen. Nu hebben alleen huurders daar recht op in huizen die vallen onder de huurgrens voor sociale huurwoningen (nu 763 euro per maand). Straks geldt dat ook voor lagere inkomens die in duurdere huizen wonen.

Wie er straks aanspraak kunnen maken op meer huurbescherming, is nog niet helemaal helder. In elk geval mensen die een nieuwe woning gaan huren of voor wie hun flexibele huurcontract afloopt. De Jonge: ,,Zij kunnen dan naar de huurcommissie stappen als ze bijvoorbeeld 1500 euro moeten betalen voor een appartement van 40 vierkante meter. Die kan de verhuurder dan dwingen de huurprijs te verlagen.’’

Ook wil de minister de wet zó wijzigen dat verhuurders en huurders de maximale huurprijs niet kunnen ontlopen door een contract af te sluiten waarin een hogere prijs wordt afgesproken. ,,Nu is er nog vrije contractvorming. We willen dat verbieden voor huizen die onder de grens voor de beschermde huurprijs gaan vallen. Want door het huidige tekort aan huizen, sta je als huurder met je rug tegen de muur als je een huis kunt huren. We moeten hun positie echt versterken.‘’

Maar of de ingreep ook gaat gelden voor huurders met een lopend huurcontract, is nog niet zeker. ,,We onderzoeken nog of dat juridisch haalbaar is”, zegt De Jonge. Hij houdt er rekening mee dat verhuurders bij de rechter zullen gaan aanvechten dat ze straks niet meer zelf mogen bepalen wat ze vragen voor een huis. Het is een ingreep in het recht op bezitsvorming, reden waarom het kabinet niet de héle vrije huurmarkt aan banden gaat leggen.

Ook een huis kopen is voor mensen zonder hoog inkomen steeds lastiger geworden. Bij een hypotheekrente van 2,5 procent kan een alleenstaande met een modaal inkomen van 38.000 euro een maximale hypotheek krijgen van ongeveer 168.000 euro. Voor tweeverdieners met beide een modaal salaris is dat zo’n 385.000 euro. De gemiddelde verkoopprijs van een huis is inmiddels echter gestegen tot boven de 4 ton.

Het kabinet gaat afspraken maken met gemeenten, provincies en woningcorporaties zodat van de 900.000 woningen die tot 2030 gebouwd moeten worden er twee derde ‘betaalbaar’ is, belooft De Jonge. Zo gaan corporaties ongeveer 250.000 sociale huurwoningen bouwen en komen er 350.000 koop- en middenhuurwoningen die bedoeld zijn voor mensen met een laag of middeninkomen.

Tot slot werkt het kabinet aan een plan om de zogeheten Premie A-woningen weer in te voeren. Lagere inkomens krijgen dan een premie om een huis te kunnen kopen. Dat geld moeten ze terugbetalen wanneer het huis later wordt verkocht. De eventuele winst mag de koper slechts gedeeltelijk zelf houden.

Bekijk hier al onze video’s over wonen: