Zoveel eigen geld heb je nodig om een huis te kopen

Wie een huis koopt en een hypotheek afsluit, heeft allereerst te maken met kosten koper. Dat zijn kosten voor de overdrachtsbelasting (als je ouder dan 35 bent), het geld dat je kwijt bent aan de notaris en het tekenen van de hypotheekakte en een eventuele aankoopmakelaar. Je moet ook rekening houden met kosten voor een taxatie, de bankgarantie en advies- en afsluitkosten.

Sluit je een hypotheek af met een Nationale Hypotheek Garantie (in 2023 kan dat tot 405.000 euro), dan ben je ook 0,6 procent van het totale hypotheekbedrag kwijt om een NHG-hypotheek te krijgen. Daarmee heb je wel een vangnet bij schulden of scheiding en een iets lagere rente.

Waar hebben we het dan concreet over qua kosten? Op verzoek van deze site heeft hypotheekexpert Marga Lankreijer van vergelijkingssite Independer een voorbeeld gemaakt. Het gaat hier om een startend stel onder de 35 jaar, dat samen 65.000 euro per jaar verdient. De twee willen in Vianen een eengezinswoning kopen van 350.000 euro.

Dat komt neer op een kleine 4700 euro aan kosten koper. Een bouwkundige keuring laten doen is volgens Lankreijer ook verstandig, vooral als je een ouder huis koopt. Want bij slechts één op de veertig huizen uit die bouwperiode is iets over de fundering bekend, zo bleek onlangs uit onderzoek van ABN Amro, maar bij de aankoop van het huis wordt dit onderwerp vaak vermeden. De kosten van zo'n keuring zijn ongeveer 400 euro.

Die kosten koper kon je vroeger meefinancieren in je hypotheek, maar sinds 2018 kan dit niet meer. En met die kosten koper ben je er vaak nog niet. ,,Dit stel kan samen maximaal 295.000 euro lenen. Vaak kun je namelijk niet voldoende maximale hypotheek krijgen om het huis van jouw keuze te kopen", zegt Lankreijer. ,,Er moet dus nog meer geld ingebracht worden: 55.000 euro.” In totaal is dit stel, met die bouwkundige keuring erbij, dus 60.100 euro kwijt.

Kiest dit stel ervoor om weg te gaan uit de Randstad en in de provincie neer te strijken, dan heeft het een stuk minder eigen geld nodig. ,,Als zij een huis willen kopen van ook ongeveer 100 vierkante meter in Sittard, dan zie ik dat je hiervoor 250.000 euro betaalt. Dan hoef je alleen de kosten koper aan eigen geld op de bank te hebben staan.”

Ben je ouder dan 35, dan betaal je ook overdrachtsbelasting uit eigen zak. Dat is 2 procent van de koopsom. Koop je dus een huis van 500.000 euro, dan moet je 10.000 euro aftikken. En wie een aankoopmakelaar in de arm neemt, is daar in veel gevallen 1 procent van de koopsom aan kwijt.

Gemiddeld legden kopers afgelopen jaar ongeveer 44.200 euro aan eigen geld neer bij het kopen van een huis. Dat is meer dan in 2021, want toen ging het om 41.500 euro, zo blijkt uit cijfers van het Hypotheken Data Netwerk (HDN). Het gaat dan nog niet om zaken als verhuizen en inrichten.

Bijna een derde van de hypotheekaanvragers nam 50.000 euro of meer mee. Vooral starters namen meer geld mee. Dat komt volgens HDN vermoedelijk door het afschaffen van de jubelton per 2023, waarmee belastingvrij schenken aan banden is gelegd. Dat kan nu nog tot 28.947 euro.

Je moet dus best wat geld neertellen voor het kopen van een huis. Gelukkig is het een en ander fiscaal aftrekbaar. ,,Heeft het te maken met je hypotheek, dan kun je het van de belasting aftrekken", vat Lankreijer samen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de hypotheekakte, de taxatie, de bankgarantie of je NHG-kosten. Je krijgt dan een deel terug van de Belastingdienst.